Jozef komt er in de
evangelieverhalen heel bekaaid vanaf.
Alleen bij de verhalen rond Jezus' geboorte komt hij ter sprake, later
wordt hij niet meer vernoemd. Daarom werd in het verleden vaak gedacht
dat Jozef heel vroeg zou zijn gestorven en ook dat hij al een oude man
was toen hij met Maria trouwde. Op veel schilderijen wordt hij ook
afgebeeld als een oude man. Jozef wordt wel vereerd als de patroon van
de zalige dood. De reden is dat hij, volgende een legende, gestorven
zou zijn in de armen van Jezus en Maria.
Jozef is volgens de evangelieverhalen timmerman geweest. Daarom wordt
hij ook vaak afgebeeld met een meethoek, of met een zaag, schaaf of
hamer. Waarschijnlijk was hij een manusje van alles, zoals dat toen op
het platteland van Galilea gewoon was. Ook zie je hem meestal met een
lelie of bloeiende herdersstaf. De lelie is een teken van zuiverheid en
volgens de legendes zou de bloeiende staf het teken zijn dat God hem
uitverkoren had om de vader van Jezus te zijn.
Ook al omdat hij een onbekende is gebleven, heeft Jozef ook nooit
zoveel verering aangetrokken als Maria. Pas in de zestiende eeuw kwam
zijn verering op gang.
Zoals bij alle heiligen bestaan er rond Jozef ook allerlei legendes;
Een ervan vertelt het volgende:
Er was een man, genaamd Jozef, die afkomstig was uit Bethlehem, een
stad in Juda en uit het huis van koning David stamde. Hij was goed
thuis in de wetenschap en de leer. Zo werd hij priester in de tempel
van de Heer. Bovendien oefende hij het beroep uit van timmerman.
Zoals onder alle mensen gebruikelijk was, huwde hij een vrouw, bij wie
hij vier zonen en twee dochters verwekte. De jongens heetten Judas,
Justus, Jacobus en Simon; en de meisjes Assia en Lydia.
(In Matteus 13,55 worden Jezus' broers opgesomd: Jakobus,
Jozef, Simon en Judas... In 13,56 is er wel sprake van zijn zusters,
maar ze worden niet met name genoemd; ook niet elders in het Nieuwe
Testament).
Toen, volgens die legende, Jozef weduwnaar geworden was, verloofde hij
zich met Maria, de moeder van Jezus. En volgens diezelfde legende zou
Jezus dit zelf aan zijn leerlingen verteld hebben.