Lezingen: Jesaja 52,7-10; Marcus 16, 15-20)

Willibrord

Ik wil vandaag een klein geschiedenislesje houden. Ik wil beginnen met zo ongeveer het jaar vijftig na Christus. De uitbreiding en groei van de Kerk waren in volle gang. Het lijkt wel of het christendom als een laaiend vuur zich verspreidde over de landen rond de Middellandse zee. Het lijkt wel of het enthousiasme en de bezieling van de eerste christenen geen grenzen kende. Toch was ook toen niet alles koek en ei. Er waren grote meningsverschillen tussen christenen uit het Jodendom en christenen uit het heidendom. Petrus en Paulus, de twee grootste apostelen hadden een knallende ruzie.
We maken een grote sprong in de geschiedenis naar de tijd van Karel de Grote, zo rond 800 na Christus. Dat vlas de tijd van de bekering van Europa. Nou, dat ging er niet al tijd even zachtzinnig aan toe. Er werden nogal eens mensen voor de keus gesteld: doop of dood, katholiek worden of je kop eraf. En sinds de meesten liever in leven bleven, werden ze maar katholiek. Het christendom was nauw verbonden met de politieke machten met alle corruptie vandien.
Weer een heel grote sprong: naar de zestiende eeuw. Luther vond het een zootje in de katholieke Kerk: hij protesteerde, terecht, maar dat betekende wel het begin van het protestantisme. De Nederlanden waren in oorlog met Spanje, om de vrijheid. Spanje was katholiek, en mede daardoor werden vele katholieke Noord-Nederlanders maar protestant.
Weer een sprong: zeg maar 1900 tot 1950. De katholieke Kerk in Nederland bloeit. Er was bijna geen katholieker land in de wereld dan Nederland, zo mogelijk nog roomser dan de paus. Op allerlei gebied was de kerk actief: katholieke verenigingen, katholieke scholen, weeshuizen, noem maar op. Priesters waren er in overvloed. Overal in de wereld vond je Nederlandse missionarissen.
En dan zitten we nu in de eenentwintigste eeuw. Weg bloei: half lege kerken, tekort aan priesters, kerken nog geen 50 jaar oud soms worden afgebroken of verbouwd voor andere doeleinden. Eindeloos geharrewar tussen rechts en links, tussen conservatief en progressief. Naar Paus en bisschoppen wordt amper meer geluisterd, vele trouwe katholieken hebben afgehaakt. Jongeren weten niets meer van de inhoud van ons katholieke geloof.
Nu vraagt u zich misschien af, waarom dit geschiedenislesje, en waarom juist die vele minder rooskleurige dingen van het verleden? Ik denk dat we er veel van leren kunnen. De Kerk is mensenwerk, en waar mensenwerken worden fouten gemaakt, hele grote fouten soms, ook in en door de kerk. Maar als die Kerk alleen maar mensenwerk was, als die Kerk tegelijk ook niet Gods werk was, dan was zij allang over de kop gegaan. Als wij ons vandaag' aan de dag soms zorgen maken over de toekomst van het christendom, dan denk ik: als God zijn Kerk overeind gehouden heeft in al die vooraf gaande eeuwen, ondanks alle mistoestanden die er geweest zijn, dan zal hij dat ook in de toekomst wel doen.

Gebeden en teksten bij deze zondag

Willbrord

De opdracht van het evangelie geldt voor ons allemaal: U en ik, wij moeten allemaal ons geloof uitdragen. Dat is geen exclusieve taak voor mensen als Wiilibrord, voor bisschoppen en priesters. Ieder van ons moet zich daarmee bezig houden. Alleen: wat is dat: ons geloof? Als je iets wilt uitdragen, moet je wel heel goed weten wat het is.
Wat is ons geloof? Het is niet een leer of theorie die we aanhangen. Natuurlijk zit er wel veel theorie omheen. Geloof wordt verwoord en woorden kun je opschrijven en bestuderen. Je kunt er ook onenigheid over krijgen, erover redetwisten, en dat gebeurt ook volop, vroeger en nu.
Ons geloof is echter op de eerste plaats een levenshouding waarin je je als mens openstelt voor God, voor zijn woord, voor zijn bedoelingen. Ons geloof is een op God gericht staan, en die houding moet zijn consequenties hebben voor heel je leven in al zijn facetten.
Ons geloof is iets heel persoonlijks. Het is een strikt persoonlijke relatie met God, tegelijk is het ook iets dat we delen met anderen, met name met medegelovigen. Samen geloven schept een onderlinge verbondenheid en het kan ook niet bestaan zonder die onderlinge verbondenheid. Juist in vieringen als deze geven we die verbondenheid ook gestalte, maar zeker niet alleen hier, ook buiten het kerkgebouw, overal waar we elkaar tegenkomen.
Ons geloof uitdragen is niet hetzelfde als erover praten. Ik denk dat we er veel te weinig over praten. Probleem is dat de meesten van ons nooit geleerd hebben over dit soort zaken te praten, tenzij op een heel oppervlakkige manier of over bijkomstigheden. Ons geloof uitdragen met woorden dat zal velen van ons niet lukken, maar hetzelfde doen in onze manier van leven, in onze daden, daar moeten we ons wel mee bezig houden, als we tenminste ons gelovig-zijn echt serieus nemen.
In de eerste lezing van vandaag werd gesproken over de vreugdebode, die vrede meldt, die een boodschap van heil laat horen. Dat is precies wat wij als gelovige mensen moeten zijn: vreugdebodes, brengers van vrede, mensen van wie heil en goedheid uitgaat. Dit aspect van ons geloof blijft vaak wat onderbelicht. Maar geloven in God, in Gods goedheid en heil voor ieder van ons, geloven in Jezus Christus en in zijn boodschap van de dienende liefde, dat moet voor onszelf een bron van vreugde zijn, het moet ons ook inspireren om een bron van vreugde te zijn voor mensen om ons heen. Ons geloof is geen drukkende last, maar iets dat je van binnen blij maakt, dat je een innerlijke vrede geeft, dat steeds weer het goede in je naar boven roept, maar dat moet ook zijn uitstraling hebben naar je omgeving. Het moet zichtbaar worden in de manier waarop je omgaat met de schepping en met je medemensen. En zo ons geloof uitdragen, dat kunnen we allemaal.

Gebeden en teksten bij deze zondag

Feest van de H. Willibrord 2010

Toen Willibrord naar Nederland kwam was het hier een roerige tijd. Franken en Friezen stonden tegenover elkaar en vochten om de macht. en de Franken waren bekeerd en de Friezen nog heidenen. Willibrord koos de kant van de Franken in zijn strijd tegen de heidense praktijken van de Friezen en volgens de verhalen ging dat er soms heftig aan toe. Een stormachtig begin van het christendom in de lage landen.
Veel en veel later, in de zestiende eeuw was het weer heel erg onrustig in onze streken. Je had de opstand van de Hollanders tegen de Spanjaarden, maar het was tegelijk een strijd van de protestanten tegen de katholieken. Het was de tijd dat Luther en Calvijn protesteerden tegen toestanden in de katholieke kerk. En in ons land werden deze twee strijdtonelen a.h.w. samengevoegd: de protestantse Hollanders vochten tegen de katholieke Spanjaarden. De Spanjaarden werden verdreven en de katholieke kerk werd a.h.w. gedegradeerd tot een minderheid zonder enige macht.
Ook nu maakt de Kerk in Nederland een woelige tijd door, niet zozeer door factoren van buitenaf maar door interne tegenstellingen, niet door de protestanten van Luther en Calvijn maar door mensen binnen de Kerk die protesteren tegen het huidige kerkelijke beleid dat zij als heilloos zien.
In de Gelderlander van zaterdag een week geleden stond een artikel met de kop: Katholieke Kerk staart in de afgrond. Daarin werd gesteld dat de kerkleiding volkomen vast zit aan de leer en de bijhorende stellingen en niet luistert naar de mensen. De Kerk, d.w.z. de leiding, denkt de waarheid in pacht te hebben, de gewone gelovigen weten niets en hebben dus maar te luisteren. Men vergeet dat de gewone gelovigen nu veel en veel mondiger zijn dan vijftig of honderd jaar geleden, en dat zij zich niet alles meer laten gezeggen. En dus klinken er links en rechts steeds meer protesten tegen de opstelling van de kerkleiders. Het lijkt erop dat de Kerk liever 10 ja-knikkers heeft dan 100 bewuste gelovige met eigen ideeën en opvattingen. Dat is veel lastiger voor de kerkorganisatie.
maar in zo'n verkrampte kerk kan de Geest van Jezus niet werken. In een wat ludieke catechismus stond als vraag: Wat doet de heilige Geest? Het antwoord was: onrust stoken. Dat is natuurlijk een heel gekleurd antwoord maar er zit wel wat in: De geest staat toch voor beweging, hij brengt mensen in beweging en waar beweging is zie je ook een zekere onrust, want wie in beweging is neemt vaak wat vrijheid om eigen wegen te gaan, om eigen invulling te geven aan idealen die men aanhangt. Maar in een Kerk die beheerst wordt door regels en wetten, wordt die Geest, steeds meer aan banden gelegd en dus beknot in zijn bewegingsvrijheid. De kerkelijke orde wil zoveel mogelijk wanorde en onrust vermijden Maar zo krijg je wel een instituut kerk dat niet meer inspireert maar veeleer mensen afstoot.
Katholieke kerk staart in de afgrond. De laatste regel van dat artikel in de Gelderlander luidt als volgt: als de Kerk blijft volhouden dat er maar één waarheid is en dat die exclusief verankerd is in de katholieke Kerk, dan heeft die Kerk in elk geval in West Europa geen toekomst meer. Dat is een heel sombere en verdrietige gedachte. Want ook al hebben we veel kritiek op de huidige Kerk, ook al maken we ons soms kwaad over de arrogantie die sommige kerkleiders ten toon spreiden, de Kerk is wel de gemeenschap van mensen die geloven in Jezus' boodschap, een boodschap die ons dierbaar is en waar we aan vast willen houden.
En dit moeten we niet vergeten Je opwinden over alle negatieve zaken in de Kerk helpt je niet vooruit op de weg die Jezus ons gewezen heeft. We moeten in elk geval ook en vooral kijken naar al die mensen die samen met elkaar proberen die weg te gaan, al of niet in kerkelijk verband, Als we Jezus' boodschap niet herkenbaar terug vinden in het instituut Kerk, in kerkleiders die verleerd hebben te luisteren naar de basis, laten we dan in elk geval kijken naar die mensen die heel concreet die boodschap wel waarmaken in hun leven.
Weglopen lijkt misschien de gemakkelijkste weg, maar als we inspiratie vinden in Jezus' boodschap, laten we dan samen die Kerk van Jezus zijn en dat in ons dagelijks bestaan beleven en inhoud geven. En nu en dan flink protesteren kan soms ook helpen.