Excuses aan homo's
Voor het eerst in de
geschiedenis maakt een paus excuses aan
homoseksuelen. De manier waarop de kerk van Rome hen heeft behandeld,
verdiende niet altijd een schoonheidsprijs, erkent paus Franciscus. De
kerk 'moet sorry zeggen voor de vele, vele keren dat ze zich niet heeft
gedragen zoals ze dat had moeten doen'. .Franciscus bracht zijn mea culpa zondagavond, tijdens een
persconferentie in het pauselijk vliegtuig, op terugreis van zijn bezoek aan Armenië. Franciscus ziet het gebaar
als onderdeel van iets groters. "De kerk moet niet alleen sorry zeggen
tegen de homo die ze heeft beledigd", vindt hij. "Maar ook tegen de
armen, de mishandelde vrouwen en de kinderen die gedwongen werden om te
werken." Hij gaf niet aan of hij zelf formeel excuses gaat maken en wat
hij verwacht van de rest van de kerk. Wel maakte hij duidelijk: onder
'de kerk' verstaat hij de mensen, niet het instituut.
Amoris laetitia
Paus Franciscus heeft
op 8 april 2016 een brief (een apostolische exhortatio) geschreven
over het gezin. Enkele gedachten hieruit.
1. De paus beschrijft de talrijke uitdagingen waarmee het gezin
wordt geconfronteerd, zoals migratie, genderideologie, cultuur van het
voorlopige, een tegen kinderen en geboorte gerichte mentaliteit,
biotechnologische ontwikkelingen op het vlak van vruchtbaarheid, gebrek
aan woningen en arbeidsplaatsen, pornografie, kindermisbruik, aandacht
voor mensen met een handicap, respect voor ouderen, juridische afbraak
van het gezin en geweld tegen vrouwen
2 Gezinnen, schrijft hij, zijn niet alleen objecten maar ook subjecten
van verkondiging. Hij ziet “dat het gewijde ambtsdragers gewoonlijk aan
een passende opleiding ontbreekt om met de veelzijdige actuele
problemen van het gezin om te gaan”
Hij pleit voor een betere psycho-affectieve opleiding van
priesterkandidaten en voor het betrekken van gezinnen bij de
priesteropleiding. Ook kan “de lange oosterse traditie van de gehuwde
priesters nuttig zijn”
3“De gescheidenen in een nieuwe verbintenis, bijvoorbeeld, kunnen zich
in zeer verschillende situaties bevinden die niet gecatalogiseerd of in
al te starre uitspraken ingesloten mogen worden, zonder ruimte te geven
aan een gepaste persoonlijke en pastorale onderscheiding” .
Hertrouwd gescheiden katholieken moeten op de verschillende mogelijke
manieren sterker in de gemeenschap worden geïntegreerd, waarbij het te
vermijden is enige aanstoot te geven. (…) Hun deelname kan in
verschillende kerkelijke diensten tot uitdrukkingen komen. (…) Ze
moeten zich niet alleen niet geëxcommuniceerd voelen, maar kunnen als
levende leden van de Kerk leven en rijpen. (…) Deze integratie is ook
nodig voor de zorg en de christelijke opvoeding van hun kinderen, die
als het belangrijkste te beschouwen zijn”
Paus in Cuba
De paus hoopt dat de relatie tussen Cuba en de Verenigde Staten verder
normaliseert. Dat zei hij vlak na zijn aankomst in Havana. Hij moedigde
beide landen aan om verdere stappen te nemen om tot verzoening te
komen.
"Het is een teken van overwinning van de cultuur van de ontmoeting, van
de dialoog", zei de 78-jarige kerkvorst over de toenadering tussen
beide landen.
Castro bedankte de paus voor zijn inspanningen om de diplomatieke
relatie tussen Cuba en VS te verbeteren. Hij sprak de hoop uit dat
Franciscus het 53 jaar geleden door de VS ingevoerde handelsembargo kan
helpen beëindigen.
"De blokkade veroorzaakt grote ontberingen voor Cubaanse gezinnen, is
wreed, immoreel en illegaal", aldus de leider van het communistische
land.
Paus in Verenigde Staten
Inzake de vluchtelingenproblematiek liet de paus een helder geluid
horen. De weerstand tegen illegale immigranten is een belangrijk
onderwerp in vooral de Republikeinse campagne voor de
presidentsverkiezingen. Kandidaat Donald Trump heeft gezegd dat hij de
11 miljoen illegalen in het land deporteert als hij wordt gekozen.
Daartegenover stelde de paus dat de VS de vijandigheid tegenover
vluchtelingen moeten laten varen en hen humaan moeten behandelen.
Amerika moet niet „de zonden en dwalingen uit het verleden herhalen”,
zei het hoofd van de Rooms-Katholieke Kerk, die zichzelf omschreef als
„de zoon van immigranten” uit Italië die zich de vorige eeuw in
Argentinië vestigden. Hij riep ertoe op om migranten als mensen te
zien. „We moeten niet schrikken van hun aantallen, maar hen liever zien
als personen, kijken naar hun gezicht en luisteren naar hun verhalen,
proberen zo goed mogelijk op hun situatie te reageren. Om te reageren
op een manier die altijd humaan, rechtvaardig en broederlijk is.”
De groene Paus
Paus Franciscus heeft een
encycliek geschreven over het milieu, "Laudato si".
Centrale boodschap: de opwarming van de aarde en de gewetenloze
uitbuiting van de natuurlijke reserves bedreigen de toekomst van onze
planeet. Dat is de schuld van de mens zelf. De paus pleit voor een
radicale verandering die het verval van de aarde een halt moeten
toeroepen.
De paus beschrijft uitgebreid de huidige klimaatcrisis: de
watervervuiling, de biodiversiteit en het verdwijnen van de
bossen. Het technologisch denken van de moderne mens ziet hij als
grootste oorzaak van de klimaatproblemen.
Deze encycliek is een bijzonder document omdat de paus verbanden
legt die de zorg voor de aarde verankert in wat hij een
"integrale ecologie" noemt: respect voor de natuur is daarin ook
respect voor de mens. In beide gevallen keert hij zich tegen onze
"wegwerpcultuur". Franciscus omschrijft de aarde als "ons gezamenlijke
huis" en ziet in de verwaarlozing ervan een bewijs van spirituele
armoede.
"Als iemand van buitenaf naar onze planeet zou kijken, zou hij zich
verbazen over ons gedrag, dat af en toe wel suïcidaal lijkt."
"Niemand stelt een terugkeer naar het stenen tijdperk voor,maar
we moeten wel gas terug nemen en op een andere manier naar de realiteit
kijken. We moeten ons de positieve en houdbare vooruitgang toe-eigenen,
maar de normen, waarden en grootse ambities hervinden die door onze
ongeremde grootheidswaan zijn weggevaagd."
"Een andere levensstijl kan een gezonde druk uitoefenen op hen die de
politieke, economische en sociale macht bezitten."
Paus bezoekt de Filipijnen
Het was
een
boek in de regen.
Eerst bezocht hij Tacloban, vorige jaar
verwoest door een tyfoon. Hij was daar om zijn meeleven te tonen. Hij
moet eerder dan gepland vertrekken omdat er een nieuwe tyfoon aankwam.
Later had hij in Manila een eucharistieviering in de stromende regen
met wel 6 miljoen mensen.
Eerder vond op de campus van Santo Tomas Universiteit in Manilla een
ontmoeting van de paus met duizenden jongeren plaats. Franciscus
beklaagde zich er daarna over dat onder de geselecteerde vragenstellers
maar één vrouwelijke was. “Zij zien de dingen met een andere blik en
kunnen vragen stellen die wij mannen niet eens begrijpen. Dus: wanneer
de volgende paus komt, meer vrouwen en meisjes”, zei hij.
Paus Franciscus riep de regering van de Filipijnen op de strijd
aan te gaan met corruptie en te luisteren naar de hulpvraag van armen
die lijden onder "schandalige sociale ongelijkheden". De kerkleider
deed die oproep nadat hij op bezoek was geweest bij de president van de
Filipijnen, Benigno Aquino. "Het is nu, meer dan ooit, noodzakelijk dat
politieke leiders staan voor eerlijkheid, integriteit en betrokkenheid
van het algemeen belang", zei Franciscus.
Op de terugweg deed hij nog een paar opmerkelijke uitspraken.
"Katholieken zijn niet verplicht om te kweken als konijnen', zo sprak
hij de verbaasde persmeute toe tijdens een persconferentie in het
vliegtuig dat hem terugbracht van de Filipijnen naar Rome. De
opmerkelijke bewering betekent echter niet dat de paus nu ineens een
voorstander is geworden van kunstmatige geboortebeperking. Het Vaticaan
vindt de periodieke onthouding nog steeds de beste methode om aan
gezinsplanning te doen.
Paus kapittelt zijn medewerkers in het Vaticaan
Paus Franciscus
heeft in
kersttoespraak tot de kardinalen en de bisschoppen stevige kritiek
geleverd op het bestuur van het Vaticaan. Volgens de paus zijn velen
van zijn medewerkers enkel belust op macht, leiden ze "hypocriete
dubbellevens" of lijden ze aan "spirituele alzheimer".
Het was geen vrolijke bijeenkomst vandaag tussen paus Franciscus en de
kardinalen en bisschoppen van de Romeinse Curie. Franciscus maakte van
de gelegenheid gebruik om maar liefst 15 zonden op te sommen die hij in
2015 graag uit het Vaticaan zou zien verdwijnen.
In harde bewoordingen had hij het onder meer over de "roddelterreur"
die "de reputatie van onze collega's en broeders kapot kan maken", of
hoe bepaalde groeperingen "hun leden tot slaven maken en tot een kanker
worden die de harmonie van de Kerk in gevaar brengen". Bovendien lijden
sommige leden van het bestuur aan een "pathologische drang om macht te
veroveren", zelfs als ze daarvoor anderen publiekelijk aan de
schandpaal moeten nagelen.
Volgens de paus lijden verschillende geestelijken in het Vaticaan
bovendien aan "spirituele alzheimer", waardoor ze vergeten dat ze in de
eerste plaats God moeten dienen.
De speech van de paus kon maar op een mager applaus rekenen.
Franciscus, de eerste Latijns-Amerikaanse paus, heeft nooit onder
stoelen of banken gestoken dat hij de concurrentiedrang binnen het
Vaticaan maar matig kan appreciëren. Met deze nieuwe '15 ziekten van de
Curie' raakte hij de kardinalen echter op een gevoelige plek.
Als afsluiter riep de paus de geestelijken op om samen de Kerk weer
gezond te maken, en "te bidden voor de genezing van de zonden die ieder
van ons met zich meedraagt".
Paus bezoekt Turkije
Paus Franciscus heeft een driedags bezoek gebracht aan
Turkije.
Op
de eerste dag bezocht hij de Blauwe Moskee waar hij samen met de
grootmufti van Istamboel voorging in gebed.
Later op de dag bezocht hij ook de Hagia
Sophia. De Hagia Sophia is een voormalige kathedraal die
tijdens het Ottomaanse Rijk een moskee
werd. Tegenwoordig is het een museum.
Samen met de Patriarch vierde Franciscus het feest van de H. Andreas,
de stichter en patroonheilige van de Orthodixe Kerk.
Na zijn toespraak vroeg de paus de patriarch "om mij en de Kerk van
Rome te zegenen". Franciscus boog om de zegen te ontvangen, waarop de
patriarch hem omhelsde, een kruisteken maakte op Franciscus' hoofd en
het kuste.
De oecumenisch patriarch, het erehoofd van de
wereldwijde Orthodoxie, had de paus verwelkomd met "vreugde", zei hij
tijdens de gebedsviering.
"Mogen deze heilige vaders, op wier leer ons gemeenschappelijk geloof
van het eerste millennium werd gefundeerd, voor ons voorspreken bij de
Heer zodat wij de volledige eenheid tussen onze Kerken mogen
herontdekken, en zo zijn goddelijke wil vervullen in cruciale tijden
voor de mensheid en de wereld", aldus de patriarch.
Hij zei tot de paus hem te verwelkomen met "vreugde, eer en
dankbaarheid omdat u het juist hebt geacht uw schreden te richten van
het Oude Rome naar het Nieuwe Rome, symbolisch een brug slaand tussen
het Westen en het Oosten door deze beweging."Ook, zo zei Bartholomaios,
legt Franciscus' bezoek "getuigenis af van uw eigen wil en die van de
meest heilige Kerk van Rome om de broederlijke en stabiele vooruitgang
te handhaven met de orthodoxe Kerk voor het herstel van volledige
eenheid tussen onze Kerken
Paus
Franciscus heeft aan het eind
van zijn bezoek aan Turkije
gezegd dat het fout is om de islam gelijk te stellen aan geweld. Hij
riep moslimleiders op zich harder uit te spreken tegen extremisten die
religie aanwenden om hun daden te rechtvaardigen.
"Mensen moeten het uit hun mond horen", zei hij. "Dit is niet wie wij
zijn. Dit is niet de koran. Dat moeten ze uitdragen."
De paus noemde het verkeerd om als reactie op terrorisme kwaad te
worden op de islam. "Je kunt ook niet zeggen dat alle christenen
fundamentalisten zijn."
Tijdens zijn driedaagse trip door Turkije veroordeelde hij Islamitische
Staat verschillende malen. In een mis vandaag zei de paus dat
Islamitische Staat een zware zonde begaat tegen God en riep
hij op tot een dialoog tussen christenen en moslims.
Ook riep hij op honger en armoede aan te pakken omdat dat essentieel is
om een einde te maken aan de conflicten in Syrië en Irak. Armoede is
vaak een reden voor mensen om zich aan te sluiten bij Islamitische
Staat, zei hij.
Paus wil
een
barmhartiger gezicht van de Kerk
De paus pleit voor een andere houding van de
kerk jegens
gescheiden mensen en homosexuelen. Maar de meerderheid van de
deelnemers aan de
bisschoppensynode over het gezin vindt dat de kerkelijke leer over
seksualiteit niet moet veranderen.
"Verdeeldheid onder
de christenen is een schandaal"
(Uit een toepsraak van Franciscus
b.g.v. de bidweek voor de eenheid)
Paulus wijst de Korintiërs terecht om hun discussies,
maar dankt de
Heer ook "voor zijn genade die u in Christus Jezus gegeven is. Want in
Christus zijt gij, naarmate zijn getuigenis bij u ingang vond, in ieder
opzicht rijk begiftigd met alle gaven van woord en kennis" Deze woorden
van Paulus zijn niet simpel weg een formaliteit, maar het teken dat hij
vóór alles - daarover is hij oprecht verheugd - de gaven ziet die God
aan de gemeenschap heeft geschonken. Deze houding van de Apostel is
voor ons en voor elke christelijke gemeenschap een aanmoediging om met
vreugde de gaven van God in de andere gemeenschappen te erkennen.
Ondanks de pijn om de verdeeldheid die spijtig genoeg voortduurt,
aanvaarden we de woorden van Paulus als een uitnodiging ons oprecht te
verheugen over de genaden door God aan andere Christenen geschonken. We
hebben hetzelfde Doopsel, dezelfde Heilige Geest die ons de Genade
geschonken heeft: laten we dit erkennen en ons erover verheugen.
Is
de eenheid van Christenen een prioriteit voor u?
"Ja, voor mij heeft de oecumene prioriteit. Er bestaat vandaag de
dag
een oecumene van het bloed. In sommige landen worden christenen
omgebracht omdat ze een kruisje dragen of een Bijbel hebben, en voordat
ze omgebracht worden wordt hen niet gevraagd of ze Anglicaans, Luthers,
katholiek of orthodox zijn. Het bloed wordt vermengd. Voor hen die
doden zijn we christenen. We zijn verbonden in bloed, ook al zijn we er
nog niet in geslaagd om de noodzakelijke stappen naar onderlinge
eenheid te nemen en de tijd misschien nog niet gekomen is. De eenheid
is een genade waar we om moeten vragen. Ik kende een parochiepriester
in Hamburg die bezig was met het zaligverklaringsproces van een
katholieke priester die door de Nazi’s onthoofd was omdat hij kinderen
de catechismus onderwees. Na hem volgde in de lijst van veroordeelde
mensen een Lutherse dominee die om dezelfde reden was omgebracht. Hun
bloed werd vermengd. De parochiepriester vertelde me dat hij naar de
bisschop was gegaan en hem had gezegd: "Ik ga verder met dit proces,
maar dan voor allebei, niet alleen voor dat van de katholieke
priester." Dit is wat oecumene van het bloed is. Het bestaat nog steeds
vandaag, je hoeft alleen de kranten maar te lezen. Hen die Christenen
doden vragen niet om je identiteitspapieren om te zien in welke Kerk je
werd gedoopt. We moeten deze realiteit in overweging nemen."
Als we het hebben over het lijden van kinderen kan
men niet de tragedie vergeten van hen die honger lijden.
"Met al het voedsel dat overschiet en dat we weggooien zouden we
zovelen te eten kunnen geven. Als we de verspilling zouden kunnen
stoppen en voedsel zouden recyclen, zou de honger in de wereld enorm
afnemen. Ik was erg onder de indruk van een onderzoek dat aangaf dat
elke dag tienduizend kinderen in de wereld sterven van de honger.
Zoveel kinderen huilen omdat ze honger hebben. Onlangs, tijdens de
woensdagaudiëntie, stond er een jonge moeder achter de afzetting met
haar kind dat maar enkele maanden oud was. Toen ik langskwam huilde het
kind heel erg. De moeder koesterde het. Ik heb haar gezegd: mevrouw, ik
geloof dat de kleine honger heeft. Ze antwoorde me: het is
waarschijnlijk tijd. Ik antwoordde: maar geef hem dan alstublieft te
eten! Ze was beschroomd en wilde het kind geen borstvoeding geven
terwijl de paus zou langskomen. Kijk, ik zou hetzelfde willen zeggen
aan de mensheid: geef mensen te eten! Net zoals die vrouw melk had voor
haar kind, hebben we in de wereld voldoende voedsel om iedereen te
verzadigen. Als we samenwerken met de humanitaire organisaties en het
lukt om samen te besluiten geen voedsel meer te verspillen, maar het
terecht te laten komen bij wie het nodig heeft, dan dragen we enorm bij
aan de oplossing van de tragedie van de honger in de wereld. Ik wil
nogmaals tot de mensheid zeggen wat ik tegen die moeder zei: geef te
eten aan wie honger heeft! "
Evangelii gaudium
De vreugde van het evangelie.
Het woord 'vreugde' (gaudium) is een van de
kernbegrippen van deze pauselijke brief. Het komt 109 keer voor in het
document. 'Niemand moet denken dat deze uitnodiging niet voor hem of
haar bedoeld is, want niemand wordt uitgesloten van de vreugde die door
de Heer wordt gebracht'.
De paus preekt niet voor eigen publiek, maar mikt op iedereen van
'goede wil'.De paus sprak zijn afschuw uit over het geklaag van
katholieken over elkaar. "Er zijn christenen die leven als Vasten
zonder Pasen". "Pastorale zorg in evangelische stijl is dan ook niet
geobsedeerd met het louter doorgeven van een veelheid aan doctrines,
maar concentreert zich op wat essentieel is." Het gaat om de kern van
de christelijke boodschap, de rest is van minder belang.
De paus spreekt zich wederom uit voor een decentralisatie van het
kerkelijk instituut en de rol van de paus daarbinnen. 'Wat ik aan
anderen voorhoud, moet ik zelf ook in de praktijk brengen. Ook ik moet
denken over een verandering van het pausschap.' Een 'excessieve
centralisatie' heeft de kerk geen goed gebracht, aldus een uiterst
kritische paus.
Ik krijg
het
koud
in een kerk
die
teveel aan regels vasthoudt.
De paus spaart zijn eigen bisschoppen en
priesters
niet. De kerkelijke moraal is geen 'catalogus van zonden van fouten'.
In het verlengde daarvan spreekt de paus ook zijn afkeuring uit over de
manier waarop in sommige parochies omgegaan wordt met het toelaten tot
de sacramenten. 'De deuren van de kerk moeten altijd open staan. De
eucharistie is niet een beloning voor de perfecte gelovigen, maar een
krachtig medicijn voor de zwakken.' Hiermee lijkt de paus te verwijzen
naar de aangekondigde bisschoppensynode over het gezinspastoraat. (In
de enquête die door Rome verspreid is lijkt te worden gehint
op een
aanpassing van het verbod voor gescheiden en hertrouwde katholieken op
het ontvangen van de communie.)
"Bij sommige mensen zien we een preoccupatie voor de liturgie, voor
doctrine en het prestige van de kerk, maar zonder enige belangstelling
voor het evangelie. Het leven van de kerk verandert dan in een museum,
of in het bezit van een paar uitverkorenen.'
Viermaal zegt Franciscus 'nee'. 'Nee' tegen een economische wereldorde
die mensen uitsluit. 'Nee' tegen de 'afgoderij van het geld' waarin de
mens wordt gereduceerd tot zijn consumptieve behoeften. 'Nee' tegen een
financieel systeem dat beheerst in plaats van dient. 'Geld moet dienen,
niet regeren.' En 'nee' tegen een wereldwijde ongelijkheid die geweld
oproept. 'De armen en de arme volkeren worden beschuldigd van geweld,
maar zonder gelijke kansen zullen verschillende vormen van agressie en
conflict een vruchtbare bodem blijven vinden en uiteindelijk
exploderen.'
Uit een interview met Paus Franciscus
Ik
beschouw de Kerk een beetje als een veldhospitaal
net na een slag. Het heeft geen zin om aan een zwaargewonde te vragen
hoe hoog zijn cholesterolgehalte is en hoe het zit met zijn
suikergehalte. Met moet eerst zijn wonden helen, pas nadien kan men
over de rest praten. De Kerk heeft zich soms laten inkapselen in
details en kleine voorschriftjes. Het belangrijkste is nochtans de
Blijde Boodschap: "Jezus Christus heeft je gered!" Daarom dienen de
kerkbedienaars wezenlijk bedienaars van de barmhartigheid te zijn
Organisatorische en structurele hervormingen zijn slechts bijkomstig,
ze komen pas naderhand. De eerste hervorming dient zich te concentreren
op een zekere ingesteldheid, namelijk de bedienaren van het Evangelie
moeten personen zijn die het hart van de mensen kunnen aanwakkeren, die
in staat zijn samen met hen dwars door de nacht te stappen, die kunnen
dialoog kunnen voeren en die tevens kunnen afdalen in die nacht of
duisternis zonder zichzelf te verliezen. Het Volk Gods wenst pastores,
herders, en geen functionarissen of een staatsclerus.
Paus Franciscus
bezoekt Brazilië
Paus
Franciscus heeft woensdag tijdens zijn eerste mis
op Braziliaanse bodem jongeren opgeroepen hun hoop niet te vestigen op
succes, geld, uitgaan en genot. Tegenover deze 'afgoden van
voorbijgaande aard' stelde hij christelijke waarden als
grootmoedigheid, volharding en broederschap.
De paus, die maandag in het grootste Latijns-Amerikaanse land aankwam,
sprak ongeveer 200.000 gelovigen toe in Aparecida, een stadje op het
Brazilaanse platteland tussen Rio de Janeiro en Sao Paulo. Hij bezocht
daar het standbeeld en de basiliek van Onze lieve vrouwe van Aparecida,
de beschermheilige van Brazilië.
Er moet een 'cultuur
van solidariteit' komen in plaats
van 'egoïsme en individualisme' die de boventoon voeren in de moderne
samenleving, aldus de paus Hij riep de mensen op om niet de hoop te
verliezen, ook al zijn er berichten over corruptie, over 'personen die
hun eigen voordeel zoeken in plaats van het gemeenschappelijk goed'.
'De werkelijkheid kan veranderen, de mens kan veranderen. Jullie moeten
proberen de eersten te zijn die het goede doen, die niet wennen aan het
kwaad, maar het overwinnen', aldus de paus.
Ga tegen de stroom in. Die boodschap gaf de paus zaterdag mee tijdens
de eucharistieviering die hij opdroeg in de kathedraal van Rio en die
werd bijgewoond door bisschoppen uit de hele wereld en door duizenden
priesters, religieuzen en seminaristen.
De kerkelijke verantwoordelijken moeten zich verzetten tegen een
cultuur die abortus en euthanasie toelaat, stelde de paus. Hij riep ook
op de strijd aan te binden tegen de "moderne dogma's" van
efficiéntie
en pragmatisme. Ook wil hij dat de priesters uit hun parochie treden om
het Evangelie te verkondigen.
Paus
Franciscus heeft
tijdens de Wereldjongerendagen in
Brazilië zijn begrip en morele steun uitgesproken voor 'de vele
jongeren' die geen vertrouwen meer hebben in corrupte politieke
instellingen. Ook zei hij te begrijpen dat zij 'het geloof hebben
verloren' door slechte priesters die het evangelie niet volgen. Tijdens
de ceremonie van de Kruisweg maakte Franciscus een toespeling op de
verschillende pedofilie- en corruptieschandalen waarmee de Kerk de
laatste jaren is geconfronteerd.
'Aan het kruis sluit Jezus zich aan bij de vele jongeren die geen
vertrouwen meer hebben in de politieke instellingen, omdat ze er
egoïsme en corruptie in zien' en bij 'zij die het geloof hebben
verloren in de Kerk, en zelfs in God, door de inconsistentie van
christenen en dienaren van het evangelie', verklaarde de paus. De
Kerk is er niet om het geloof te controleren maar om
het te vergemakkelijken. Zij moet afstand doen van rijkdom en
klerikalisme. Dat zei paus Franciscus tijdens een ontmoeting met de
Latijns-Amerikaanse bisschoppen in Rio de Janeiro. De paus riep de
Latijns-Amerikaanse Kerk ook op haar missionair elan te vernieuwen en
haar structuren te veranderen. De Kerk moet ook meer werk maken van de
dialoog met de wereld, aldus de paus. De priesters moeten meer
pastoraal bezig zijn dan administratief en de bisschoppen moeten geen
wetten maken maar dichter bij de mensen staan. De taak van een bisschop
bestaat in het dienen. Daarin bestaat hun autoriteit, zei paus
Franciscus.
Een nieuwe paus
Jorge Bergoglio werd op 17 december 1936 geboren in het
district Flores van Buenos Aires als oudste kind van Mario Jose
Bergoglio en Regina Maria Sivori. Zijn vader, afkomstig uit de plaats
Portacomaro in Italië, had in 1929 de oversteek naar Argentinië
gemaakt. Daar was hij als boekhouder werkzaam voor de spoorwegen. De
paus is sinds zijn jeugd een supporter van de voetbalclub San Lorenzo
de Almagro.
Bergoglio studeerde af als chemisch technicus en daarna ging hij voor
priester studeren priester aan het seminarie Inmaculada Concepción in
de wijk Villa Devoto van Buenos Aires. Op 11 maart 1958 trad hij toe
tot de orde der jezuïeten. Op 20 mei 1992 werd Bergoglio benoemd tot
hulpbisschop van Buenos Aires en in 1998 werd hij aartsbisschop van
Buenos Aires. Als aartsbisschop bezocht hij regelmatig onaangekondigd
de achterbuurten van Buenos Aires, de zogenaamde villas miserias. Hij
maakte dan een praatje met de kerkgangers en dronk een kopje thee met
hen. Hij maakte er beleid van om meer priesters naar deze achterbuurten
te sturen. Op 11 februari 2001 werd hij tot kardinaal gecreëerd. Op 13
maart 2013 werd hij door de kardinalen gekozen
tot bisschop van Rome. Hij nam de naam Franciscus aan. Hij verraste
iedereen met zijn eerste woorden tot de menigte op het Sint
Pietersplein: "Goede avond"
Op het feest van Sint Jozef op 19 maart werd hij officiëel
geïnstalleerd als paus.
In zijn preek bij zijn inauguratie riep paus Franciscus op tot het
beschermen van de armen, volgens hem ten onrechte "de laatsten aan wie
we denken". Hij zei dat hij zich als paus door de armen zal laten
inspireren. Ook stelde hij dat mensen de "vernietiging" van de natuur
moeten voorkomen. Verder sprak de paus zich uit tegen haat en afgunst
en riep hij zijn toehoorders op "goedheid en tederheid" te tonen. Een
unicum in de geschiedenis van de R.K. Kerk: twee
pausen die samen bidden, samen de maaltijd gebruikten en samen een
belangrirjk gesprek hadden. Franciscus bracht een cadeau mee voor
Benedictus: een icoon van Madonna. Hij zei dat het icoon bekendstaat
als de "Madonna van de Nederigheid". "Ik dacht aan u", zei Franciscus
tegen Benedictus. "U gaf ons zo veel tekenen van nederigheid en
zachtmoedigheid tijdens uw pontificaat." "Grazie, grazie", antwoordde
Benedictus.
Tijdens de Witte
Donderdagviering
waste en
kuste
Franciscus de voeten van twaalf gevangenen van verschillende
nationaliteiten en geloofsrichtingen. Onder hen waren ook twee meisjes,
een katholieke Italiaanse en een islamitische Bosnische. Bij de
vredesgroet omhelsde de paus de twaalf jongeren.
In een korte preek zei Franciscus dat wie een hoge positie heeft,
anderen moet dienen. "Anderen de voeten wassen betekent hen een dienst
bewijzen." Daarachter staat de opdracht, dat men elkaar moet helpen.
"Dat heeft Jezus ons geleerd, en dat doe ik nu als mijn plicht, en ik
doe het van harte", aldus de paus.
Na de Mis had de paus een korte ontmoeting met de jonge gevangenen. Zij
gaven hem als cadeau een houten kruis en een bidbankje, die zij in de
werkplaats van de gevangenis hadden gemaakt. Franciscus gaf ieder van
de jongeren paaseieren en een 'colomba', Italiaans paasgebak in de vorm
van een duif. Hij zei tegen de jongeren: "Laat jullie niet de hoop
ontnemen. Begrepen? Laat jullie niet de hoop ontnemen!"
In
zijn eerste Paasviering als
paus riep Franciscusop
tot vrede in de wereld. Hij gaf aan te hopen op een diplomatieke
oplossing van de crisis op het Koreaanse schiereiland. Noord-Korea zei
vrijdag nog 'in staat van oorlog' te zijn met buurland Zuid-Korea.
Ook pleitte de paus voor vrede in het Midden-Oosten en politieke
oplossingen voor conflicten in verschillende Afrikaanse landen.
Franciscus zei dat geloof mensen kan helpen hun leven te veranderen
door 'de woestijn in onze harten te laten bloeien.'
'Vrede in de hele wereld. Een wereld die nog steeds verdeeld is door
hebzucht en de hang naar makkelijke winst', sprak de paus. 'Een
zelfzuchtige wereld die het menselijk leven en het gezin bedreigt,
egoïsme dat zich uit in mensenhandel, de ernstigste vorm van slavernij
in deze 21e eeuw." Na de Paasviering op het Sint
Pietersplein volgede de
zegen Urbo et Orbi vanaf het balkon van de Sint Pieter.De paus wenste
iedereen een zalig Pasen, maar deed dat niet zoals zijn voorgangers in
verschillende talen. Ook sprak hij zijn dankwoord voor de aanwezige
bloemen uit in het Italiaans en niet in het Nederlands.
Het plein werd, net als de voorgaande 27 jaar, opgesierd door uit
Nederland afkomstige bloemen. Volgens het Vaticaan waren er
250.000 mensen aanwezig.
Paus Franciscus ontmoet graag mensen. Belangrijke en onbelangrijke
mensen, volwassenen en jongeren. Hij staat open voor iedereen.