Pinksteren 2005

Openingslied: DIT IS DE DAG

Dit is de dag die de Heer heeft gemaakt en gegeven.
Laat ons Hem loven en danken, verheugd dat wij leven.
Diep in de nacht heeft Hij verlossing gebracht,
heeft Hij ons licht aangeheven.

Waren wij dood door de zonde, verminkt en verloren,
doven van harte, verhard om zijn woord niet te horen,
Hij is zo groot, Hij overmande de dood,
wij zijn in Jezus herboren.

Nu zend uw Geest, als een vuur, als een stem in ons midden.
Dat wij van harte elkander verstaan en beminnen.
En zo voortaan eren Gods heilige naam
en Hem in waarheid aanbidden.

Verwelkoming

Inleiding

Na Jezus' dood zaten zijn leerlingen bijeen. Ze waren in de rouw, intens verdrietig omdat hun vriend er niet meer was, niet begrijpend waarom dingen zo gelopen waren, onzeker omtrent hun toekomst. Hoe moesten ze toch verder? Was er wel een verder voor ze?
En zoals het gebeurt bij rouwende mensen, ze voerden hele gesprekken over Jezus, over wat hij gezegd had, gedaan had. En al pratend begon het tot hen door te dringen, wat hij eigenlijk bedoeld had met zijn woorden en daden. En meer nog dat zij de taak hadden om zijn boodschap verder te dragen. Niet alleen treuren maar verder gaan met wat hij begon.
En wat begon als een aarzelende gedachte groeide uit tot enthousiasme. Zozeer dat ze de straat opgingen om iedereen te vertellen over hun Jezus. Toen was het Pinksteren.
In de duisternis van dood en doodsheid kwam iets nieuws tot leven, ging een vuur branden en werd een nieuwe tijd geboren. Hier ligt het kruis dat we ook op Goede Vrijdag gebruikt hebben, teken van dood, vandaag willen we het tot leven brengen als een teken van heil. Luister eerst naar het pinksterverhaal uit de Handelingen van de apostelen.

Lezing uit de Handelingen van de apostelen (2,1-11)

Toen de dag van Pinksteren aanbrak, waren allen op één plaats bijeen. Plotseling kwam er uit de hemel een geraas alsof er een hevige wind opstak, en het vulde heel het huis waar zij waren. Er verschenen hun vurige tongen, die zich verspreidden en zich op ieder van hen neerzetten. Zij raakten allen vol van de heilige Geest en begonnen te spreken in vreemde talen, zoals de Geest hun ingaf.
Nu woonden er in Jerusalem vrome Joden, afkomstig uit ieder volk onder de hemel. Toen het geluid opkwam, liep de menigte te hoop en raakte in verwarring, omdat iedereen hen in zijn eigen taal hoorde spreken. Ze stonden versteld en vroegen zich verwonderd af: "Maar dat zijn toch allemaal Galileërs die daar spreken! Hoe is het dan mogelijk dat ieder van ons de taal van zijn geboortestreek hoort? Parten en Meden en Elamieten, en bewoners van Mesopotamië, Judea en Kappadocië, Pontus en Asia, Frygië en Pamfylië, Egypte en het Libische gebied bij Cyrene en hier woonachtige Romeinen, Joden en proselieten, Kretenzen en Arabieren, wij horen hen in onze eigen taal spreken over de grote daden van God.

Aansteken van het vuur

Pinksteren is het feest van het vuur.
Het werd toen zichtbaar in de leerlingen,
in hun vurigheid, hun geestdrift, hun enthousiasme
om het werk van Jezus voort te zetten.
Met Pinksteren werd de Kerk van Jezus geboren,
een kerk die groeide en groeide dank zij het vuur van de leerlingen.
Daarom steken we nu het vuur aan in onze vuurzuil.

Aansteken van de lichtjes

In de lezing was sprake van vurige tongen,
kleine beetjes vuur dat naar de verschillende leerlingen toeging
en hen in beweging zette.
Het vuur van Pinksteren is niet zomaar een algemeen vuur,
het bestaat in die kleine beetjes vuur in elke gelovige.
Om dat te symboliseren zijn er een aantal lichtjes uitgedeeld.
Al degenen die een lichtje hebben gekregen,
wil ik nu vragen naar voren te komen,
dat lichtje aan te steken aan de kaarsen
en daarna het lichtje neer te zetten op het kruis dat hier ligt,
om zo dit teken van dood te maken tot teken van leven.
Ondertussen zingen we het lied: Geest die vuur en liefde zijt

Tussenzang: : GEEST DIE VUUR EN LIEFDE ZIJT

Geest die vuur en liefde zijt,
Geest die leeft van eeuwigheid,
voortkomt van de Zoon en Vader,
leid, o Heer, ons altijd nader
door uw liefde, door uw licht,
tot uw heilig aangezicht.

Geest van wijsheid, Geest van Raad,
aller dingen zuiv're maat,
Trooster, die met wond're krachten
bijstaat wie in leed versmachten;
wees ons op de levenszee:
vaste baak en veil'ge ree.

Geest die waakzaam zijt en sterk,
hoed het schip van Christus' Kerk,
stuur het tot aan 't zalig ende,
tot der tijden loop zich wende,
van deez' onbestendigheid,
in uw stralend' eeuwigheid.

Schuldbelijdenis:

De geest van deze tijd, de geest van ieder voor zich en God voor ons allen, heeft mensen verdeeld en vervreemd van elkaar. Voor zover wij die mensen zijn, bidden wij om vergeving.

ALLEN:
Heer, vergeef ons onze schuld zoals wij ook elkaar vergeven.


De geest van deze tijd jaagt mensen op in een race van hebben en houden, in plaats van breken en delen. Voor zover wij die mensen zijn, bidden wij om vergeving.

ALLEN:
Heer, vergeef ons onze schuld zoals wij ook elkaar vergeven.


De geest van deze tijd doet mensen geloven dat tijd geld is en stilte een overbodige luxe. Voor zover wij die mensen zijn, bidden wij om vergeving.

ALLEN:
Heer, vergeef ons onze schuld zoals wij ook elkaar vergeven.


Vader God, tegen de geest van de tijd in bidden wij om rust en duur om ons hart open te stellen voor een nieuwe geest, uw goede geest, de Geest van Jezus die ons het ware leven heeft voorge-houden en voorgeleefd. Amen

Kyrie/Heer, ontferm u

Gebed

Geest van God, Geest van Jezus,
Geest van water en vuur,
Geest van storm en wind,
wees voor ons als een verfrissend bad
opdat wij opstaan uit de slaap
van sleur, van onverschilligheid.
Vuur ons aan om in beweging te komen,
opdat wij niet bang zijn onze nek uit te steken
voor de zaak van Jezus van Nazaret,
in onze geloofsgemeenschap.
Geef ons inspiratie, geef ons kracht,
vandaag en alle dagen. Amen

Glorialied: ZINGT VAN DE VADER

Zingt van de Vader die in den beginne
de mensen schiep, de dieren en de dingen:
hemel en aarde wilt zijn naam bezingen:
houdt Hem in ere.

Zingt van de Zoon, licht voor onze ogen,
bron van geluk voor wie Hem wil geloven:
luistert naar Hem, het woord van alzo hoge:
houdt Hem in ere.

Zingt van de Geest, adem van het leven,
duurzame kracht die mensen wordt gegeven:
waar wij ook gaan, wij hebben niets te vrezen:
houdt Hem in ere.

Evangelie volgens Johannes 20,19-23

In de avond van de eerste dag van de week, toen de deuren van de verblijfplaats der leerlingen gesloten waren uit vrees voor de joden, kwam Jezus binnen, ging in hun midden staan en zei: "Vrede zij u." Na dit gezegd te hebben toonde hij hun zijn handen en zijn zijde. De leerlingen waren vervuld van vreugde toen zij de Heer zagen. Nogmaals zei Jezus tot hen: "Vrede zij u. Zoals de Vader mij gezonden heeft, zo zend ik u." Na deze woorden blies hij over hen en zei: "Ontvang de heilige Geest. Als gij iemand zonden vergeeft, dan zijn ze vergeven, en als gij ze niet vergeeft, zijn ze niet vergeven."

Acclamatie:
Gelukkig die het woord hoort en het beleeft.
Gelukkig is die mens, Heer Jezus, wij danken U.

Overweging

U kent allemaal wel het verhaal van de toren van Babel, uit het oude Testament. Volgens dat verhaal spraken toentertijd alle mensen nog een en dezelfde taal. Maar de mensen wilden een toren bouwen die tot aan de hemel reikte, om zo hun macht te tonen, een macht gelijk aan God. En volgens dat verhaal strafte God hen met een enorme spraakverwarring: ze spraken opeens vele verschillende talen en ze konden dus elkaar niet meer verstaan. Dit verhaal is symbolisch voor machtszucht en hebzucht van mensen, voor menselijke verwaandheid die maakt dat ze elkaar niet meer verstaan. En torens en torentjes van Babel worden ook nu nog elke dag gebouwd.
In de eerste lezing van dit Pinksterfeest gebeurt precies het tegenovergestelde. Als de apostelen de straat op gaan om Jezus' boodschap te verkondigen, dan blijkt iedereen hen te verstaan, waar hij ook vandaan komt en welke taal hij ook spreekt. Babel is het verhaal van "ikke en de rest kan stikke". Jezus brengt een boodschap van trouw en dienende liefde, "niemand heeft groter liefde dan hij die zijn leven geeft voor zijn vrienden".
Babel, ook het Babel van vandaag, verwijdert mensen van elkaar, het moeten presteren vervreemdt mensen van elkaar rivaliteit maakt van vrienden tegenstanders en zelfs vijanden. Daarentegen brengt Jezus mensen naar elkaar toe, laat ze openstaan voor elkaar: liefde maakt mensen tot vrienden. In het Babel verstaan mensen elkaar niet, ook al spreken zij dezelfde taal.
Waar Jezus' boodschap uitgedragen en beleefd wordt, daar wordt die boodschap wel verstaan, ook al spreken de mensen verschillende talen. De taal van de liefde verstaat iedereen.
Misschien denkt u: allemaal heel mooi. maar wat heeft dat nu met de H.Geest te maken? Pinksteren is toch het feest van de H. Geest maar ik zie er niets van.
Misschien kun je het zo zeggen: Het is met de H.Geest als met de wind. Neem eens een foto van de wind, dat gaat gewoon niet. Maar je kunt wel een foto maken van wat de wind doet: een draaiende windmolen, zwaaiende en zwiepende bomen, wilde golven op zee, striemende regen.
Zo is het ook met de H.Geest: wat hij is, dat is praktisch niet onder woorden te brengen, maar wat hij doet, dat is te zien en te horen, niet alleen in de eerste lezing van dit Pinksterfeest, maar ook in het gebeuren van vandaag, overal waar Jezus' boodschap wordt uitgedragen en beleefd. Bange apostelen gaan de straat op, ze dragen uit waar hun hart vol van is, en iedereen blijkt hen te verstaan. Dat is de H.Geest aan het werk.
En overal waar mensen eropuit gaan om Jezus' boodschap te verkondigen en gestalte te geven, daar is ook nu de H.Geest aan het werk: veraf, en dan denk ik aan onze vele missionarissen, aan de bloeiende kerkgemeenschappen in Azie, Afrika of Latijns-Amerika, maar ook dichtbij, in onze eigen gemeenschap, hoezeer die ook in verval lijkt te zijn: ook hier zijn mensen actief in de weer voor de kerk, voor de medemens, en dat in de geest van Jezus.
Waar mensen elkaar verstaan, omdat zij de taal van Jezus spreken, de taal van de dienende liefde, veraf of dichtbij, daar is de H. Geest aan het werk. Moge die Geest ook ieder van ons bezielen.

Geloofsbelijdenis

Ik geloof in God, de God der beloften,
die in het leven roept wat niet bestaat,
die verdrukten opricht en ballingen thuisbrengt.
Hij is een God, die licht brengt.

Ik geloof in Jezus Christus die gekomen is
om op te zoeken wat verloren was,
die zich gegeven heeft voor alle mensen,
om de verspreide kinderen van God
samen te brengen in één huis.
Hij is het licht van de wereld.

Ik geloof in de Geest van vrede en eenheid,
die ons dezelfde taal doet spreken,
die overal mensen in beweging zet
en ook ons zal begeleiden op de weg naar het licht. Amen

Voorbede

Kom, Adem van God, blaas ons leven in
en maak ons tot mensen die handelen in uw geest,
opdat wij uw schepping in stand houden en verbeteren.

Kom, Kracht van God, ondersteun ons in onze zwakheid,
versterk onze goede wil, dat we het goede willen
voor ieder medemens en daar ook daadwerkelijk inhoud aan geven.

Kom, Vuur van God, maak ons vurig en enthousiast,
roep ons wakker uit de slaap van sleur en gewenning
opdat we ons geestdriftig inzetten voor Jezus' idealen.

Kom, Wijsheid van God, geef ons inzicht in goed en kwaad,
geef ons een beter zicht op alles wat beter kan
zowel in ons eigen leven als in onze samenleving.

Kom, Stormwind van God, zet ons in beweging,
opdat we niet passief achteroverleunen uit gemakzucht,
dat we niet wegzakken in het drijfzand van egoïsme en zelfoverschatting.

Kom, Licht van God, verlicht onze levensweg
opdat wij Jezus' boodschap steeds beter gaan verstaan
en de mogelijkheden zien om die boodschap in ons eigen leven waar te maken.

Kom, Liefde van God, leer ons wat echte liefde betekent,
hoe we die waar kunnen maken aan elkaar,
niet alleen aan hen die we leuk en aardig vinden
maar ook aan hen aan wie we een hekel hebben.

Collectelied: GLORIE, GLORIE HALLELUJA

Refrein:
Glorie glorie halleluja, Glorie glorie halleluja
Glorie glorie halleluja, aan Hem die vrede wil.

d'Aarde wil een thuis zijn voor een ieder die nu leeft,
ieder mens moet vriend zijn die naar recht en vrede streeft,
wereld zonder oorlog die aan ieder ruimte geeft.
Mijn God, als dat eens kon. Refrein: Glorie glorie

Vriendschap in ons eigen huis en vriendschap voor elkaar,
vader, moeder, zoon en dochter, horen zij elkaar?
Oude mensen, jonge mensen, spreken zij elkaar?
Mijn God, als dat eens kon. Refrein: Glorie glorie

Mensen houdt uw ogen op dit ideaal gericht.
Dit geeft ons de eerste schijn van een beginnend licht.
Stappend in het duister, maar toch met een hoopvol zicht.
Mijn God, als dat eens kon. Refrein: Glorie glorie

Tafelgebed

Pr. De Heer zal bij u zijn.
Al. De Heer zal u bewaren.
Pr. Verheft uw hart.
Al. Wij zijn met ons hart bij de Heer.
Pr. Brengen wij dank aan de Heer, onze God.
Al. Hij is onze dankbaarheid waardig.
Pr. Heilige God, dit is de dag waarop wij U zegenen om al wat leeft en ademhaalt, om al wat zich vernieuwt door uw scheppende en reddende macht.
Gezegend zijt Gij, die onze God en Vader zijt, die ons roept tot licht, tot vrede en vrijheid, die ons toekomst schenkt en hoopvol leven.
Gezegend zijt Gij om Jezus, de Mensenzoon, om zijn blijde boodschap, zijn aandacht en zorg voor de kleinen en zwakken.
Gezegend zijt Gij, om de heilige Geest, waarin U werkzaam blijft in onze mensengemeenschap, die mensen in beweging houdt, die verwarmt wat verkild is, recht maakt wat scheefgegroeid is.
Gezegend zijt Gij, om uw heil en genade, die U ons steeds weer schenken wilt. Samen met alle gelovigen ter wereld, willen wij U danken, loven en prijzen, en wij zingen U toe:

Sanctus/Heilig

Pr. Heer onze God, heilige Vader, wij gedenken Jezus uw Zoon. Ons leven heeft hij gedeeld vanaf geboorte tot in de dood, om zo ons aardse bestaan te verheffen en ons binnen te leiden in uw Rijk van vrede en liefde.

Al. Wij danken U voor deze onvergetelijke mens,
Hij is de grootste van al uw profeten.

Pr. Hij die bestond in uw goddelijke majesteit, heeft zich vernederd en is ons aller dienaar geworden, om ons toekomst en nieuwe levenskansen te geven.

Al. Wij danken U voor zijn trouw en zelfvergeten liefde.
Hij blijft voor ons: de weg, de waarheid en het leven.

Pr. Tijdens het laatste avondmaal, op de vooravond van zijn dood heeft Hij ons een heilig teken gegeven opdat wij nooit zouden vergeten wat Hij ons heeft willen zeggen. Hij nam brood, dankte en zegende U, brak het en gaf het aan zijn vrienden met de woorden: Neemt en eet hiervan, gij allen, want dit is mijn lichaam dat voor u gegeven wordt.

Zo nam Hij op die avond ook de beker met wijn, reikte hem over aan zijn vrienden met de woorden: Neemt deze beker en drinkt hier allen uit, want dit is de beker van het nieuwe altijddurende verbond; dit is mijn bloed dat voor u en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden. Blijft dit doen om Mij te gedenken.

Verkondigen wij het mysterie van het geloof.

Al Als wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker
verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.

Pr. God onze Vader, Hij kwam in uw naam, gezonden om deze oude aarde te vernieuwen en de overmacht van zonde en dood te breken door het offer van zijn eigen leven.

Al. Zend ook ons op weg in zijn geest,
om het kwaad in de wereld te overwinnen.

Pr. Dat wij naar zijn voorbeeld nieuwe wegen van goedheid banen, paden van gerechtigheid en vrede, van geloof in de toekomst en vertrouwen in elkaar.

Al. Zend ook ons op weg in zijn geest,
om juist als Hij weldoende rond te gaan.

Pr. Dat wij Hem navolgen in zijn idealisme en trouw, in zijn oprechtheid en edelmoedigheid, in zijn menslievendheid en dienstbaarheid.

Al. Zend ook ons op weg in zijn geest,
om in deze tijd mensen van hoop te zijn.

Pr. Dan zal door ieder van ons uw rijk op aarde werkelijkheid worden, in zijn naam en in zijn geest.

Al. Door Hem en met Hem en in Hem zal uw naam geprezen zijn, Heer onze God, almachtige Vader, in de eenheid van de heilige Geest, hier en nu en tot in eeuwigheid. Amen.

Pr. Laten wij bidden tot God onze Vader met de woorden die Jezus ons gegeven heeft.

Al. Onze Vader . . .

Pr. Verlos ons, Heer, van alle kwaad. Bevrijd ons van alle eigenwaan en zelfgenoegzaamheid, van alle egoïsme en gemakzucht. Geef vrede in onze dagen, omwille van Jezus, Messias, uw Zoon.

Al. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid tot in eeuwigheid. Amen

Vredewens

Sanctus/Lam Gods

Communie

Slotgebed:

Geest van licht en vuur,
licht ons bij in ons duister
opdat wij zien
waar onze ogen aan voorbijgaan:
de wetten die niet bevrijden,
de machten die zich verstoppen,
de ego's die zichzelf vergroten.

Geest van wind en storm,
beziel ons in onze slapheid
opdat wij doen wat wij niet kunnen:
de structuren ter discussie stellen,
de bestaande orde bevragen,
de vrede stichten,
de gerechtigheid bevorderen.

Geef ons inspiratie.
Geef ons kracht.
Geef ons licht.

Slotlied: DE GEEST DES HEREN

De Geest des Heren heeft een nieuw begin gemaakt,
in al wat groeit en leeft zijn adem uitgezaaid.
De Geest van God bezielt wie koud zijn en en versteend,
herbouwt wat is vernield, maakt één wat is verdeeld.

Wij zijn in Hem gedoopt, Hij zalft ons met zijn vuur.
Hij is een bron van hoop, in alle dorst en duur.
Wie weet vanwaar Hij komt, wie wordt zijn licht gewaar?
Hij opent ons de mond en schenkt ons aan elkaar.

De Geest die ons bewoont, verzucht en smeekt naar God,
dat Hij ons in de Zoon doet opstaan uit de dood.
Opdat ons leven nooit in weer en wind bezwijkt,
kom Schepper Geest, voltooi wat Gij begonnen zijt.