Aswoensdag 2007

Thema: Vruchtbare grond

Openingslied: WAAR LIEFDE MENSEN SAMENVOEGT

Waar liefde mensen samenvoegt, worden stenen een paleis,
de kille straat een lentetuin, de hel een paradijs.

Refrein:
Een land van licht en zonneschijn,
een haard waar men zich warmt,
een overvolle beker wijn,
een mens die je omarmt.

De deur roept je een welkom toe, een stoel staat voor je klaar,
de tafel is gastvrij gedekt, een heerlijk avondmaal. Refrein

Een mens is ver en heel dichtbij, is armoe en is rijk,
is man en vrouw en droef en blij, is alles tegelijk. Refrein

Inleiding

EEN ASKRUISJE OP JE HOOFD?

Als hout brandt wordt het as.
Er blijft niets over dan een beetje grijze stof.
De warmte komt uit het hout.
Dat ken je wel van een haard of een kampvuur.

Als de as in de aarde ligt
en als de zon nieuwe warmte geeft aan de aarde
kan uit de as een nieuw plantje groeien.
Maar het heeft wel de warmte nodig van de zon.

Op Aswoensdag zeggen wij:
Ik verbrandt alles wat niet goed was tot as.
Ik breek het kwade af.

Maar ik wil ook iets goed doen.
Ik wil het goede weer opbouwen.
Ik wil nieuwe warmte geven:
dan kan het goede groeien
zoals een nieuw plantje uit de as.

Als ik dus een askruisje op mijn voorhoofd krijg,
zeg ik: "ik wil het slechte wegdoen,
ik wil bouwen aan het goede, heel de vasten lang."

Verbranden van palmtakjes

Koor: Heer, ontferm U

Eerste lezing: DE VOGEL FENIX:

De fenix is een vogel, die leeft in de fantasie van de mensen. Nergens anders kom je hem tegen. Fenix betekent: rood van brandend licht. De fenix is dan ook de mooiste vogel van het paradijs. Het avondlicht brandt in zijn vleugels, maar ook het ochtendlicht. Het geeft hem de glans van Rembrandt. De hals is zacht, parelgrijs. De kop is kobaltblauw.
De fenix is de schepping op haar mooist. Maar alle schoonheid, alle uiterlijkheid is betrekkelijk. En ook dat laat de vogel fenix zien. Om de vijf eeuwen, zo zegt het oude verhaal, verbrandt deze prachtige vogel in het hoge licht van de zon, op een nest van geurige bladeren en kruiden. Dan is het gedaan met zijn bestaan.
Maar, -uit zijn eigen as verrijst de vogel weer, verjongd en nieuw om weer een leven van vijf eeuwen te beginnen. Sterfelijkheid en onsterfelijkheid gaan samen in de fenix. Sterven om te leven. En de as, het laatste dat overblijft van een levend wezen, is teken van vernietiging en opstanding.
Gedenk, mens, dat je bent uit stof -en tot stof, tot as zul je terugkeren. De fenix is er een voorbeeld van. Maar intussen verrijst achter deze vogel de nieuwe hemel, de nieuwe aarde waar geen dood meer is en geen ondergang zal zijn. Als een fenix verrijst de mens uit zijn eigen as. En Jezus is daarvan het grote voorbeeld. - Gekruisigd, gestorven, begraven, verrezen op de derde dag. De grote Vogel Fenix, vernietigd, vernederd en verheven. Van as tot eeuwig licht. Van dode stof tot gevleugeld leven.

Tussenzang: KOM, LAAT HET IEDER HOREN

Refrein:
Kom, laat het ieder horen.
Zorg, dat het ook de blinden zien.
Kom, laat het ieder horen.
De Heer is hier bij ons.

Wees bereid tot luist'ren en hou je toch niet doof,
want ieder die wil horen, verstaat: de Heer is hier. Ja! Refrein

Allen zijn wij mensen, wij horen bij elkaar
en wie zijn broeder lief heeft, die is de Heer nabij, Ja! Refrein

Geef je brood aan armen, je naaste is in nood.
Zo gauw je 't hebt gegeven, zal Christus bij je staan. Ja! Refrein

Breng Hem alle gaven, vertrouw je aan Hem toe.
Zijn liefde zal ons helpen, want Hij trekt met ons mee. Ja! Refrein

Zegening van de as

As, verbrand hout, verbrand leven dat verdroogd was, verbrande afgevallen droge bladeren, die losgekomen waren van de boom, van het leven. Deze as is wat overgebleven is van de palmtakken die vorig jaar nog fris en groen waren. Deze as laat ons denken aan onze eigen eindigheid, roept ons op om de betrekkelijkheid van alles onder ogen te zien.
As, humus voor nieuw leven, grond om nieuw leven te voeden, As, teken ook van nieuw begin, van voedsel voor beginnend leven. Ook ons leven moet af en toe afsterven om opnieuw te kunnen beginnen. Geen lente zonder winter. Geen Pasen zonder vasten, geen nieuwe opstanding zonder sterven van het ander.
God, onze Vader, zegen deze as opdat zij voor ons een teken wordt van onze goede wil steeds te zoeken naar de echte waar-den in het leven, naar wat echt belangrijk is in een goede samen-leving. Zegen deze as, blaas er uw Geest in, opdat allen die het kruis van as ontvangen, tot waarachtig leven komen. Dat bidden wij in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.

Uitdelen van het askruisje
(Onder het uitdelen van het askruisje zingt het koor)

Lezing uit het heilig evangelie volgens Matteüs (6,1-6.16-18)

In die tijd zei Jezus tot zijn leerlingen: 'Denkt er om: beoefent uw gerechtigheid niet voor het oog van de mensen, om de aandacht te trekken; anders hebt gij geen recht op loon bij uw Vader die in de hemel is. Wanneer gij dus een aalmoes geeft, bazuin het dan niet voor u uit zoals de huichelaars doen in de synagoge en op straat, opdat zij door de mensen geprezen worden. Voorwaar, Ik zeg u: Zij hebben hun loon al ontvangen. Als gij een aalmoes geeft laat uw linkerhand dan niet weten wat uw rechter doet opdat uw aalmoes in het verborgene blijve; en uw Vader die in het verborgene ziet zal het u vergelden. Wanneer gij bidt, gedraagt u dan niet als de schijnheiligen die graag in de synagogen en op de hoeken van de straten staan te bidden om op te vallen bij de mensen. Voorwaar, Ik zeg u: Zij hebben hun loon al ontvangen! Maar als gij bidt, ga dan in uw binnenkamer, sluit de deur achter u en bid tot uw Vader, die in het verborgene is; en uw Vader, die in het verborgene ziet, zal het u vergelden. Wanneer gij vast, zet dan geen somber gezicht zoals de schijnheiligen; zij verstrakken hun gezicht om de mensen te tonen dat zij aan het vasten zijn. Voorwaar, Ik zeg u: Zij hebben hun loon al ontvangen. Maar als gij vast, zalf dan uw hoofd en was uw gezicht om niet aan de mensen te laten zien dat gij vast, maar vast voor uw Vader die in het verborgene is en uw Vader, die in het verborgene ziet, zal het u vergelden.'

Overweging

Misschien komt het een beetje vreemd over: eerst het askruisje uitdelen en dan in het evangelie lezen: je moet niet naar buiten laten merken dat je vast. Daar zit iets tegenstrijdigs in.
In de jaren dat ik op de basisschool zat, kregen we op Aswoensdag het askruisje in de kerk en daarna gingen we naar school om rond de kolenkachel een boterham te eten als ontbijt. In die tijd moest je nuchter zijn voor de communie. En werd met een steenkool het askruisje nog eens flink aangedikt zodat het nog veel beter te zien was. Dat was dus niet de bedoeling van deze evangelietekst.
We hebben de jaarlijkse carnaval weer gevierd; velen van jullie hebben waarschijnlijk goed gefeest. Carnaval heeft ook een symbolische betekenis. Het leven hoort een feest te zijn, je moet blij kunnen zijn met je leven. Geen somberheid, geen pessimisme, niet zwaar op de hand zijn, maar rondlopen met een blij gevoel. Het leven hoort iets van een feest te hebben, niet letterlijk: elke dag carnaval een heel jaar lang zouden velen niet overleven.
Zo heeft ook het askruisje een symbolische betekenis: niet een teken van rouw, van in zak en as zitten, zoals sommige culturen dat kennen, waar mensen in de rouw zich insmeren met modder maar een teken van ons besef dat we maar kleine kwetsbare mensen zijn. Gedenk mens dat gij stof zijt en tot stof zult wederkeren.
Maar het symboliseert ook iets anders en dat wil ik vandaag benadrukken. Het betekent ook: ik wil vruchtbare grond zijn voor het goede. Niet alleen dat besef dus van eigen kleinheid, maar dat besef moet vruchtbaar worden in ons leven van alle dag. As is immers ook een soort humus die de grond vruchtbaar maakt. En het askruisje dat jullie ontvangen hebben was ook een mengsel van zand en as, als symbool dat we goede vruchten willen voortbrengen. Daar willen we ook in de komende vastentijd wat meer dan anders bij stil staan.
In het kader van de vastenaktie van dit jaar zie je hier een slaaf, met handen en voeten gebonden, geketend. Een slaaf is niet vrij, kan niet zichzelf zijn. Dit jaar gedenken we dat 200 jaar geleden de slavernij is afgeschaft.
Wij zijn allemaal vrije mensen, en toch zitten ook wij vaak vast aan allerlei kettingen, allerlei zaken die ons binden. Die kettingen moeten we losmaken om echt mens te zijn. Want dan alleen kunnen we vruchtbare grond zijn voor het goede, voor onszelf en voor heel onze gemeenschap.

Geloofsbelijdenis (samen)

Ik geloof in het leven,
in de kans om helemaal mens te worden.
Ik geloof in de liefde tussen mensen,
dat deze liefde de mensen rijk kan maken
en van vreugde kan vervullen
Ik geloof dat de boodschap van Jezus
ook vandaag nog mensen op weg kan zetten
naar andere mensen toe,
vervuld van Zijn geest van goedheid en liefde.
Ik geloof dat wij de armen, de voeten en de handen zijn van God,
om elkaar te helpen leven. Amen

Voorbede:

Vg. Heer, geef ons handen die bereid zijn anderen te helpen, Laat onze handen steeds het goede doen nooit slaan en anderen pijn aandoen, Laat onze handen gestuurd worden door een goed hart.

Al. Heer, leer ons handelen in de geest van Jezus.

Vg. Heer, geef ons ogen die niet blind zijn voor de problemen van medemensen, Laat onze ogen steeds de mogelijkheden zien die we krijgen om iets goeds te doen voor anderen.

Al. Heer, leer ons kijken met de ogen van Jezus.

Vg. Heer, geef ons oren die niet doof zijn voor het hulpgeroep van mensen, dichtbij of veraf, Laat onze oren steeds van harte kunnen luisteren naar het verhaal van anderen.

Al. Heer, leer ons luisteren met de oren van Jezus.

Vg. Heer, geef ons een mond om een bemoedigend woord te spreken voor allen die het moeilijk hebben. Laat ons mond anderen nooit krenken of pijn doen, en altijd de waarheid spreken.

Al. Heer, leer ons spreken in de geest van Jezus.

Vg. Heer, moge het askruisje dat we ontvangen hebben een teken zijn van onze bereidheid om ons in de komende veertigdagentijd te vernieuwen tot mensen die de boodschap van Jezus zo goed mogelijk waar maken in hun le-ven. Amen

Offerandelied: HANDEN HEB JE . . .

Handen heb je om te geven van je eigen overvloed
en 'n hart om te vergeven wat 'n ander jou misdoet.

Refrein:
Open uw oren om te horen
open uw hart voor alleman.

Ogen heb je om te zoeken naar wat mensen nog ontbreekt
en 'n hart om uit te zeggen wat 'n ander moed inspreekt. Refrein

Schouders heb je om te dragen zorg en pijn van alleman
en 'n hart om te aanvaarden wat 'n ander beter kan. Refrein

Voeten heb je om te lopen naar de mens die eenzaam is
en 'n hart om waar te maken dat een mens geen eiland is. Refrein

Oren heb je om te horen naar de mens die vrede is
en 'n hart om te geloven in een God die liefde is. Refrein

Tafelgebed

Pr. De Heer zal bij u zijn.
Al. De Heer zal u bewaren.
Pr. Verheft uw hart.
Al. Wij zijn met ons hart bij de Heer.
Pr. Brengen wij dank aan de Heer onze God.
Al. Hij is onze dankbaarheid waardig.
Pr. U, God, almachtige Vader, danken en prijzen wij door onze Heer, Jezus Christus, voor uw werkzaamheid in de wereld. Want temidden van een mensheid die verdeeld is door onenigheid en tweespalt, wilt u ons hart ombuigen tot verzoening en saamhorigheid. Uw geest wil alle mensen in beweging zetten, opdat vijanden weer met elkaar in gesprek gaan, tegenstanders elkaar opnieuw de hand reiken en volkeren elkaar trachten te ontmoeten op voet van gelijkheid. U houdt in ons de hoop levend dat door de wil tot vrede twisten worden bijgelegd, haat door vergeving wordt overwonnen en wraak wijkt voor vergiffenis. Daarom danken en prijzen wij U, met heel uw kerk op aarde, met allen die bij U hun thuis hebben gevonden, en we juichen U toe zonder einde.

Koor: Heilig, heilig

Pr. U, Heer van alle machten en krachten, prijzen wij door Jezus die in uw naam gekomen is. Hij is uw woord dat ons mensen redt, de hand die Gij zondaars reikt, de weg waarlangs uw vrede ons wordt aangeboden. God, Vader van ons allen, wij vieren de verzoening die Jezus ons gebracht heeft. En wij stellen het teken dat Hij ons gegeven heeft om hem nooit te vergeten. Daarom vragen wij U; heilig deze gaven met de dauw van uw heilige Geest, nu wij de opdracht van uw Zoon vervullen.
Want, voor Hij zijn leven ging geven om ons te bevrijden, nam Hij tijdens de maaltijd het brood in zijn handen, dankte en zegende U, brak het brood en gaf het aan zijn leerlingen met de woorden: Neemt en eet hiervan, jullie allemaal, want dit is mijn lichaam dat voor jullie gegeven wordt.
Eveneens nam Hij op die avond de beker in zijn handen, prees uw liefde vol ontferming, reikte de beker over aan zijn leerlingen met de woorden: Neemt deze beker en drinkt hier allen uit, want dit is de beker van het nieuwe altijddurende verbond, dit is mijn bloed dat voor jullie en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden. Blijft dit doen om mij te gedenken.
Zo vieren wij het verbond van God met de mensen.

Al. Als wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker
verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.

Pr. Heer, onze God, uw Zoon heeft ons dit onderpand van zijn liefde nagelaten. Daarom gedenken wij zijn dood en verrijzenis en bieden wij U aan, wat Hij ons heeft gegeven: deze gaven die liefde en leven verbeelden, hoop en toekomst.

Al.. Goede Vader, neem ook ons aan,
tezamen met uw Zoon, aanvaard onze goede wil
om mensen van vrede te zijn,
onze bereidheid Jezus' boodschap waar te maken
met elkaar en voor elkaar.

Pr. Schenk ons zijn Geest in deze maaltijd. Dan zal deze Geest verwijderen wat scheiding brengt en alle mensen samenbinden tot uw ene volk op aarde, een volk dat niemand buitensluit.

Al. Maak uw kerk op aarde
tot teken van eenheid onder de mensen
en tot instrument van uw vrede.
Breng zo de mensen bijeen van alle rangen en standen,
van alle rassen en talen
om in eenheid de maaltijd te vieren
van uw nieuwe verbond dat altijd duren zal.

Pr. Daarom hebt U ons hier bijeen geroepen aan de tafel van Jezus, uw Zoon, om onze hoop op een nieuwe wereld te vieren, een wereld die vervuld is van uw vrede.

Al. Door Hem en met Hem en in Hem zal uw naam geprezen zijn, Heer onze God, almachtige Vader, in de eenheid van de heilige Geest, hier en nu en tot in eeuwigheid. Amen

Pr. Laten wij bidden tot God onze Vader met de woorden die Jezus ons gegeven heeft:

Al. Onze Vader, die in de hemel zijt, . . .

Pr. Verlos ons, Heer, van alle kwaad, geef vrede in onze da- gen, dat wij, gesteund door uw barmhartigheid, vrij mogen zijn van zonde en beveiligd tegen alle onrust. Hoopvol wachtend op de komst van Jezus, Messias, uw Zoon.

Al. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in eeuwigheid. Amen

Vredewens

Lam Gods

Communie

Slotgebed:

Aarde wordt vruchtbaar gemaakt door as,
door wat er overblijft als het groen verdord en verbrand is,
als het leven gestorven is en toch weer nieuw leven doet groeien.
Onze aarde, de grond waarop en waarvan we leven,
vernieuwt zich voortdurend en blijft een bron van leven.
als wij het tenminste bemesten met onze goede voornemens
en vruchtbaar maken door onze arbeid
Daarom bidden wij tot slot van deze viering
Heer, dit is het begin van de veertigdagentijd,
meer dan anders roept U ons op tot bezinning,
opdat wij steeds beter gaan beseffen
hoe wij samen uw volk op aarde kunnen zijn.
Schenk ons uw Geest van kracht
opdat we kunnen groeien in verbondenheid en saamhorigheid,
en samen een vruchtbare gemeenschap kunnen zijn
een gemeenschap die zorg draagt voor het kleine
en waarin niemand wordt buitengesloten.
Help ons om met goede moed op weg te gaan
naar Pasen, het feest van licht en leven. Amen

Slotlied: VREDE VOOR ONS ALLEN

(melodie: Glorie, glorie, halleluja)

d'Aarde wil een thuis zijn voor een ieder die nu leeft,
ieder mens moet vriend zijn die naar recht en vrede streeft,
wereld zonder oorlog die aan ieder ruimte geeft.
Mijn God als dat eens kon.

Refrein:
Vrede, vrede voor ons allen (3x)
Mijn God, als dat eens kon.

Vriendschap in ons eigen huis en vriendschap voor elkaar
vader, moeder, zoon en dochter horen zij elkaar?
Oude mensen, jonge mensen, spreken zij elkaar?
Mijn God als dat eens kon.

Refrein:
Vrede, vrede voor ons allen (3x)
Mijn God, als dat eens kon.

Mensen houdt uw ogen op dit ideaal gericht.
Dit geeft ons de eerste schijn van een beginnend licht.
Stappend in het duister, maar toch met een hoopvol zicht.
Mijn God als dat eens kon.

Refrein:
Vrede, vrede voor ons allen (3x)
Mijn God, als dat eens kon.