Aswoensdag 2005

thema: Het zijn de kleine dingen die het doen

Openingslied: WIJ WILLEN ONS BEKEREN
           mel. Zolang er mensen zijn op aarde

Wij willen ons tot U bekeren,
U, die ons, mensen, leven geeft;
wil ons vergeving, liefde leren,
U, Eeuwige, die ons omgeeft.

U, die ons nimmer zult verlaten,
al heeft geen mens U ooit gezien,
toch kunnen wij hier met U praten,
ons zwijgen hoort U bovendien.

U peilt de diepte van ons denken,
U weet wat omgaat in ons hart;
wil ons Uw Geest van wijsheid schenken,
rust, waar de drukte ons verwart.

Adem in ons, doe ons herleven,
neem weg wat ons gevangen houdt,
U hebt ons toch Uw Naam gegeven,
wees, Vader God, met ons vertrouwd.

Inleiding

Aswoensdag. De tijd van plezier maken is voorbij. De veertigdagentijd is een periode om wat na te denken over meer serieuze dingen in het leven. Het gaat een beetje over de vraag: hoe kan het leven van alle dag een feest zijn, of in elk geval iets feestelijks hebben. Niet een feest zoals carnaval dat is, een heel jaar lang elke dag carnaval zou ook vervelen en zou onze gezondheid zeker niet ten goede komen. Het gaat om de vraag: hoe kunnen we wat geluk vinden in het leven, en dat zit niet in uitbundig feest vieren, ook al is dat op zijn tijd goed en plezierig, maar dat zit veel meer in de kleine dingen van elke dag, de gewone dingen die wij samen doen. Daar willen we op deze Aswoensdag even over nadenken.

Drempelgebed: Psalm 90

Vg. U bent ons toevluchtsoord geweest,
o Heer, van generatie op generatie.

Al. Nog voor de bergen waren geboren,
voor wereld en aarde waren gebaard,
bent U, God, van eeuwig tot eeuwig.

Vg. Maar de mens voert U terug tot stof
en zegt: "Keer terug, mensenkind."

Al. En in uw ogen zijn duizend jaren
als de dag van gisteren, voorbij.

Vg. U maait hen weg in de slaap,
als gras: in de ochtend nog welig
en 's avonds verwelkt en verdord.

Al. Wij voltooien onze jaren in een zucht.
Zeventig jaar kan ons leven tellen,
tachtig misschien als we krachtig zijn;
de jaren vliegen voorbij en wij met hen.

Vg. Leer ons om de vluchtigheid te zien van ons leven,
laat die wijsheid doordringen tot ons hart.
Schenk in de ochtend uw rijkdom aan liefde
en wij zingen van vreugde, elke dag opnieuw.

Al. Heer God, toon ons uw liefde,
laat slagen waaraan onze handen beginnen.

Gebed

God van leven, wij gaan op weg naar Pasen, het feest van leven, wij beseffen vandaag meer dan anders hoe kwetsbaar ons aardse leven is.
Help ons in de komende tijd wat meer dan anders na te denken over wat werkelijk belangrijk is in ons aardse bestaan, en wat Jezus, uw gezondene, ons daarover heeft geleerd.
Moge ons tocht naar Pasen zo vruchtbaar worden voor onszelf en voor heel onze gemeenschap. Amen

Koor: Kyrie/Heer, ontferm U

Eerste lezing: GIST

Als er nou eens leven kwam in de brouwerij
dacht ik -als er nou eens gist kwam,
gist om te hijsen aan het deeg, aan de massa,
aan het brood (anders is het niet te eten);
gist om te tillen aan de aarde, aan de huizen
aan het systeem (anders is het onbewoonbaar).

Als er nou eens leven kwam in de brouwerij
dacht ik -als er nou eens gist kwam
gist om te hijsen aan de dierbare gelovigen, aan de kerkjes,
gist om te tillen aan structuren, vrije mensen, aan de vrede.

Als een heel klein handje gist,
zo worden wij in de wereld gegooid,
om te tillen aan het deeg, aan de zware status quo.
Er is brood-nodig gist nodig.
Een onnozele handvol gist die verdwijnt in bergen meel.
Gist, die zijn eigen naam verliest:
maar het brood en de wijn gaan leven.

Als gist worden wij in de wereld gegooid,
in het brood - in de wijn van alle dagen.
Als naamloze machten, als goede goden,
als god die gist wou zijn, en onderging in het deeg, en zijn naam verloor.
Er bleef alleen maar brood over en wijn.
De graankorrel wordt gezaaid,
gaat onder de grond en niemand vindt het ooit terug:
je kunt alleen vertrouwen dat de oogst zal komen.

Een handje gist wordt gemengd in drie zakken meel
en niemand vindt het ooit terug:
je kunt alleen vertrouwen dat het brood gaat leven.

Tussenzang: MAAK ONS TOT HET ZOUT DER AARDE
           mel. als gij naar de woorden luistert

Maak ons tot het zout der aarde,
voor de wereld tot een licht:
mensen die door uw genade
uit de dood zijn opgericht.

Maak ons tot elkanders herders,
dragers van hun levenslast:
mensen die het riet beschermen
dat geknakt wordt en veracht.

Maak ons werkers van de woorden
die van U geschreven staan:
mensen, door uw Geest herboren,
tot een nieuw bevrijd bestaan.

Maak ons tot uw volk, verwanten,
deelgenoot van brood en wijn:
mensen die elkaar van harte
enkel liefde schuldig zijn.

Lezing uit het evangelie volgens Matteüs (13, 31-35)

Jezus vertelde eens deze gelijkenis:
'Het hemelse koninkrijk lijkt op een mosterdzaadje, dat iemand in zijn akker zaait. Het is het kleinste van alle zaden maar als het opkomt, wordt het groter dan alle andere planten: het wordt een boom, zodat de vogels in de lucht in zijn takken komen nestelen.'
Nog een andere gelijkenis vertelde Hij hun:
'Het hemelse koninkrijk lijkt op gist. Een vrouw neemt wat van de gist en doet het in drie maten meel, en tenslotte blijkt het deeg helemaal gerezen.' Dat alles vertelde Jezus de menigte met behulp van gelijkenissen.
Zonder gelijkenissen te gebruiken vertelde Hij hun niets. Daarmee ging in vervulling wat de profeet gezegd heeft: Ik wil spreken in gelijkenissen, ik zal onthullen wat verborgen is sinds de schepping van de wereld.

Overweging

We hebben op de televisie het programma "Idols" gehad, waaruit verschillende idolen voortgekomen zijn, mensen die iets hadden dat anderen aansprak. We hebben het programma "helden" gehad, mensen uit verleden en heden die opvielen en opvallen, die een bijzondere betekenis hebben gekregen.
Wanneer zou er een programma komen over de meest gewone goede mens? Hoogstwaarschijnlijk komt dat er nooit, dat is niet spectaculair genoeg. Bovendien zouden er zoveel kandidaten zijn dat het onbegonnen werk zou zijn om een winnaar aan te wijzen.
Natuurlijk is het goed dat er opvallende mensen zijn, mensen die in hun leven en manier van leven uitsteken boven de middelmaat. Alleen als je speciale dingen gaat doen om op te vallen, wordt het bedenkelijk.
We beginnen vandaag de veertigdagentijd, de bezinningstijd voor Pasen. Vroeger spraken we van de vastentijd, toen werd er ook letterlijk gevast. En vroeger was het heel gewoon dat men in deze tijd allerlei verstervingen deed, een enkeling misschien om een beetje op te vallen, de meesten omdat ze dachten dat het goed was voor hun ziel en zaligheid.
Een tijdje wat soberder leven kan inderdaad heel heilzaam zijn, zeker in onze tijd van luxe en overvloed. Onze lichamelijke gezondheid zou er misschien op vooruit gaan maar meer nog onze geestelijke gezondheid.
In onze tijd groeit het idee dat we alleen gelukkig kunnen zijn met grote dingen, grote dingen die we krijgen, grote dingen die we bereiken, grote dingen die we doen, dingen dus waardoor je opvalt. En al die gewone kleine dingen van het leven lijken zo onbelangrijk.
We vergeten vaak dat juist die het gist zijn dat ons leven smaak geeft. Het zijn ook de gewone kleine dingen die onze samenleving geur en kleur geven. Er kan in omstandigheden wel eens iets bijzonders van ons gevraagd worden, maar meestal zit de zin van ons leven en het geluk in ons leven in al die gewone kleine dingen die we voor elkaar doen en betekenen.
Vandaag worden we getekend met het askruisje, we horen weer die bekende woorden: gedenk mens dat je stof bent en tot stof zult wederkeren. Denk eraan dat al het aardse maar betrekkelijk is, dat heel veel dat groot en belangrijk lijkt te zijn, in feite van minder belang is voor je levensgeluk.
Het zijn de gewone kleine dingen die het doen, laten we die niet over het hoofd zien, die kleine dingen die we van elkaar krijgen, die kleine dingen die we elkaar geven. Als we daar wat meer bij stil staan in de komende weken, dan is dat een heel zinvolle invulling van de veertigdagentijd.

Zegening van de as

As staat voor einde en eindigheid. As roept in herinnering dingen die voorbij zijn. As kan van alles geweest zijn: een tak, een huis, een mens. As is vergane glorie. Deze as is wat overgebleven is van de palmtakken die vorig jaar nog fris en groen waren. Deze as laat ons denken aan onze eigen eindigheid, roept ons op om een einde te maken aan hebzucht, heerszucht en eerzucht, om de betrekkelijkheid te zien van onze zogenaamd vertrouwde zekerheden.
God, onze Vader, zegen deze as opdat zij voor ons een teken wordt van onze goede wil steeds te zoeken naar de echte waar-den in het leven, naar wat echt belangrijk is in een goede samen-leving. Zegen deze as, blaas er uw Geest in, opdat allen die het kruis van as ontvangen, tot waarachtig leven komen. Dat bidden wij in de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest.

Uitdelen van het askruisje

Voorbede:

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer, laat niet toe dat ik moedeloos word bij het zien van alle ellende in onze wereld.
Laat mij beseffen dat elke zogenaamde druppel op de gloeiende plaat toch de moeite waard is.

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer, laat niet toe dat ik passief aan de kant blijf staan omdat ik, voor eigen gevoel, toch niets kan doen om anderen te helpen.
Laat mij beseffen dat elke goede daad aan anderen bewezen, hoe klein ook, altijd belangrijk is.

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer, laat niet toe dat ik onverschillig word als ik merk dat ge-stelde idealen mijn krachten te boven gaan.
Laat mij beseffen dat elk stapje in de goede richting van grote waarde is.

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer, laat niet toe dat ik verkrampt raak als ik meen dat mij onrecht is aangedaan dat ik niet vergeten en niet vergeven kan.
Laat mij beseffen dat ook het kleinste gebaar van verzoening bijdraagt tot een betere verstandhouding.

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer, laat niet toe dat ik vervreemd raak van mijn omgeving door alleen eigen belangen na te streven en die van anderen achteloos voorbij te lopen.
Laat mij beseffen dat elk gebaar van meeleven, hoe klein ook, bijdraagt tot grotere verbondenheid.

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer, laat niet toe dat ik me te gemakkelijk laat meeslepen door wat men in deze tijd gewoon vindt. Laat mij beseffen dat ik eigen keuzes moet durven maken, ook in zaken die minder belangrijk lijken te zijn.

Het zijn de kleine dingen die het doen.
Heer laat niet toe dat ik oppervlakkig door het leven ga en nooit de tijd neem om na te denken over de zin van leven en samen leven.
Laat mij beseffen dat kleine dwaalwegen toch grote gevolgen kunnen hebben.

Offerandelied: HET ZIJN DE KLEINE DINGEN

Dat kleine beetje zon, waar je al weken lang op wacht.
Die uitgestoken hand, die je van hem niet had verwacht.
Dat kleine bosje bloemen en precies op dat moment.
Die onverwachte brief als je alleen of eenzaam bent.

Refrein
't Zijn de kleine dingen die het doen, die het doen,
't zijn de kleine dingen die het doen.
't Zijn de kleine dingen die het doen, die het doen,
't zijn de kleine dingen die het doen.

Die kinderstem die kleur geeft aan een saaie grijze dag.
Dat onverwacht gesprek, toen je het al'maal niet meer zag.
't Was even net als vroeger en je kreeg weer een ballon.
Het geeft je leven kleur, er is ineens een beetje zon!
Refrein

We leven in het groot. We maken veel te veel misbaar.
We praten wel, maar luisteren te zelden naar elkaar.
we kijken naar één punt en veel te weinig om ons heen.
We zien geen kleine dingen, daarom ben je vaak alleen.
Refrein

Tafelgebed:

Pr. De Heer zal bij u zijn.
Al. De Heer zal u bewaren.
Pr. Verheft uw hart.
Al. Wij zijn met ons hart bij de Heer.
Pr. Brengen wij dank aan de Heer onze God.
Al. Hij is onze dankbaarheid waardig.
Pr. U, God, almachtige Vader, danken en prijzen wij door onze Heer Jezus Christus voor uw werkzaamheid in de wereld.
Want temidden van een mensheid die verdeeld is door onenigheid en tweespalt, wilt U ons hart ombuigen tot verzoening en saamhorigheid.
Uw geest wil alle mensen in beweging zetten, opdat vijanden weer met elkaar in gesprek gaan, tegenstanders elkaar opnieuw de hand reiken en volkeren elkaar trachten te ontmoeten op voet van gelijkheid.
U houdt in ons de hoop levend dat door de wil tot vrede twisten worden bijgelegd, haat door vergeving wordt overwonnen en wraak wijkt voor vergiffenis.
Daarom danken en prijzen wij U, met heel uw kerk op aarde, met allen die bij U hun thuis hebben gevonden, en we juichen U toe zonder einde.

Sanctus/Heilig

Pr. U, Heer van alle machten en krachten, prijzen wij door Jezus die in uw naam gekomen is. Hij is uw woord dat ons mensen redt, de hand die Gij zondaars reikt, de weg waarlangs uw vrede ons wordt aangeboden.
God, Vader van ons allen, wij vieren de verzoening die Jezus ons gebracht heeft. En wij stellen het teken dat Hij ons gegeven heeft om Hem nooit te vergeten. Daarom vragen wij U; heilig deze gaven met de dauw van uw heilige Geest, nu wij de opdracht van uw Zoon vervullen.
Want, voor Hij zijn leven ging geven om ons te bevrijden, nam Hij tijdens de maaltijd het brood in zijn handen, dankte en zegende U, brak het brood en gaf het aan zijn leerlingen met de woorden:
Neemt en eet hiervan, jullie allemaal, want dit is mijn lichaam, mijn leven, dat voor jullie gegeven wordt.
Eveneens nam Hij op die avond de beker in zijn handen, prees uw liefde vol ontferming, reikte de beker over aan zijn leerlingen met de woorden:
Neemt deze beker en drinkt hier allemaal uit, want dit is de beker van het nieuwe altijddurende verbond, dit is mijn bloed, mijn leven, dat voor jullie en alle mensen wordt vergoten tot vergeving van de zonden. Blijft dit doen om Mij te gedenken.

Verkondigen wij het mysterie van het geloof.

Al. Als wij dan eten van dit brood en drinken uit deze beker verkondigen wij de dood des Heren totdat Hij komt.

Pr. Heer, onze God, uw Zoon heeft ons dit onderpand van zijn liefde nagelaten. Daarom gedenken wij zijn dood en verrijzenis en bieden wij U aan, wat Hij ons heeft gegeven: deze gaven die liefde en leven verbeelden, hoop en toekomst.

Al. Goede Vader, neem ook ons aan, tezamen met uw Zoon, aanvaard onze goede wil om mensen van vrede te zijn, onze bereidheid Jezus' boodschap waar te maken met elkaar en voor elkaar.

Pr. Schenk ons zijn Geest in deze maaltijd. Dan zal deze Geest verwijderen wat scheiding brengt en alle mensen samenbinden tot uw ene volk op aarde, een volk dat niemand buitensluit.

Al. Maak uw kerk op aarde tot teken van eenheid onder de mensen en tot instrument van uw vrede. Breng zo de mensen bijeen van alle rangen en standen, van alle rassen en talen om in eenheid de maaltijd te vie-ren van uw nieuwe verbond dat altijd duren zal.

Pr. Daarom hebt U ons hier bijeen geroepen aan de tafel van Jezus uw Zoon, om onze hoop op een nieuwe wereld te vieren, een wereld die vervuld is van uw vrede.

Al. Door Hem en met Hem en in Hem zal uw naam geprezen zijn, Heer onze God, almachtige Vader, in de eenheid van de heilige Geest, hier en nu en tot in eeuwigheid. Amen

Pr. Laten wij bidden tot God onze Vader met de woorden die Jezus ons gegeven heeft:

Al. Onze Vader, die in de Hemel zijt, . . .

Pr. Verlos ons, Heer, van alle kwaad, geef vrede in onze dagen, dat wij, gesteund door uw barmhartigheid, vrij mogen zijn van zonde en beveiligd tegen alle onrust. Hoopvol wachtend op de komst van Jezus, Messias, uw Zoon.

Al. Want van U is het koninkrijk en de kracht en de heerlijkheid, in eeuwigheid. Amen

Vredewens

Agnus Dei/Lam Gods

Communie

Communielied: TAFELLIED
           mel. Zolang er mensen zijn op aarde

Zolang het graan van moeder aarde
geen voedsel is voor al wat leeft
zolang roept Hij ons aan de tafel
te doen wat Hij bevolen heeft.

Zolang de vruchten van de wijnstok
alleen de rijken vreugde biedt,
zolang gaat Hij ons voor in delen,
zal klinken het: "vergeet me niet!"

Zolang wij mensen brood en beker
niet delen zoals Hij het deed,
zolang zal vrede in de wereld
niet overwinnen alle leed.

Heer, leer ons breken, leer ons delen
het brood en ook de beker wijn
Heer, laat ons in uw naam verzameld
elkanders broers en zusters zijn.

Slotgebed:

Heer, dit is het begin van de veertigdagentijd, meer dan anders roept U ons op tot bezinning, opdat wij steeds beter gaan beseffen hoe wij samen uw volk op aarde kunnen zijn, een volk in grote verbondenheid en saamhorigheid, een gemeenschap die zorg draagt voor het kleine en waarin niemand wordt buitengesloten. Moge uw boodschap zijn als gist moge het heel ons leven doortrekken, opdat wij met goede moed op weg kunnen gaan naar Pasen, het feest van licht en leven. Amen

Slotlied: SAMEN OP WEG
           mel.: Zomaar een dak boven wat hoofden

Samen op weg, zoekend naar liefde,
naast ieder ander willen staan.
Want kan een mens, zonder die ander
vreugde en vriendschap ondergaan?
Zo moeten mensen zijn voor elkaar:
een steun, een toeverlaat,
die niet verloren gaat.

Samen op weg, zoekend naar kansen,
naar elke nieuwe moog'lijkheid,
om voor elkaar leven te scheppen,
ja, Heer, maak ons daartoe bereid.
Wil bij ons zijn van uur tot uur,
ons leiden elk moment,
dat men uw kerk herkent.

Samen op weg, zoekend naar leven,
speurend naar licht en dageraad,
mensen vol hoop, sterk en gedreven,
zorgzaam en goed in woord en daad,
niemand alleen en allen tezaam,
zo gaat de boodschap voort
van Jezus eens gehoord.