Het rijst de pan uit! Een leuk probeersel

Jan komt met, duidelijk, een binnenpretje op school. Het is hem aan te zien, dat hij zich ergens op verheugt. Zijn vriendjes en vriendinnetjes proberen in de klas tevergeefs er achter te komen, wat hij heeft. In de pauze stormen ze dan ook naar Jan toe. Dan komt de aap uit de mouw: Jan heeft gisteren van een aardige tante, die op bezoek was uit Amsterdam, een leuk cadeautje gehad. Vier zakken maïs om te poffen! Nu kunnen ze popcorn maken. Tante heeft wel gezegd dat hij zijn moeder moest laten helpen, maar dat vindt Jan niet nodig; daar komen ze met z'n allen wel mee klaar. Gelukkig dat het woensdagmiddag is, dus kunnen ze dat fijn bij de boomhut klaar gaan maken. Magda belooft een grote pan mee te nemen, Vera neemt een pakje boter mee, Marja zorgt voor wat zout en suiker en Peter neemt zijn campinggasje mee. Jan neemt uiteraard de maïs mee. Bart is gelukkig ook weer van de partij, hij is al veertien dagen uit het ziekenhuis en zijn hersenschudding is helemaal genezen. Het lijkt wel of hij een beetje rustiger is geworden. Sjoerd brengt limonadesiroop mee, zijn moeder is zo blij dat hij vrienden heeft, waar hij mee op kan trekken, dat ze een voorraad lekkere siroop gekocht heeft. Die staat in de kelder en als het nodig is mag Sjoerd die zomaar meenemen. Hij moet wel de voorraad in de gaten houden en als de bussen bijna op zijn, mag hij dat op het boodschappenlijstje in de keuken zetten. De drinkwatervoorziening is uiteraard het pakkie an van Jan, want die heeft een viskar achter de fiets.
's Middags zijn de kinderen al om half-twee bij de hut. Het is nog lekker weer, maar ze moeten wel een trui aan. "Laten we eerst dat popcorn maar eens maken," stelt Jan voor, "dan hebben we de hele middag de tijd om die op te eten!" "Alsof jij daar moeite mee hebt," zegt Vera en iedereen begint te lachen, want Jan heeft altijd trek en hij kan bergen eten op. Peter zet het gasstelletje in elkaar, Magda haalt de pan te voorschijn, Vera gooit een kluitje boter in de pan. Hoe moet het nu precies verder, dat weet eigenlijk niemand.
"Volgens mij kun je gewoon de hele boel er in gooien," zegt Bart, "zo, heb ik het mijn moeder wel eens zien doen. Dat was echt heel lekkere popcorn." Omdat niemand een idee heeft hoe het anders zou moeten, doen ze wat Bart voorstelt. Jan maakt de vier zakjes los en gooit de maïs in de pan. "Moeten we nu roeren?" zegt Marja? "Mijn moeder deed er helemaal niets aan, dat ging gewoon vanzelf. Zo was het nog maïs en zo was het popcorn. Het enige wat we daarna moesten doen, was er zout of een beetje suiker op gooien." Ineens klinkt er een plof, en nog een plof, daarna is het een en al geplof. De maïs beweegt heen en weer en op en neer en het lijkt wel of de pan veel voller wordt. "Zou dit wel goed gaan," vraag Magda bezorgd, "moeten we geen deksel op de pan doen?" " Als jij een deksel bij je hebt, lijkt me dat misschien wel goed," zegt Peter. "Maar.....ik heb het deksel vergeten," antwoordt Magda. "Dan doen we het maar zonder deksel, dat zal ook wel gaan," vindt Sjoerd. "Laten we vast wat bordjes pakken, want misschien is het wel heel gauw klaar," zegt Marja, die het "plof plof gedoe" helemaal niet vertrouwt.
Dan ineens, gebeurt er van alles tegelijk, de pan zit ineens helemaal vol, en alles ploft en springt en vliegt over de rand. "Vangen," gilt Bart," anders ligt het in het zand." Met de bordjes proberen de kinderen de maïs (dat nu popcorn is) op te vangen als die uit de pan springt. Ineens rent Peter naar de hut, klimt als een haas - nee hij lijkt meer op een eekhoorn - naar boven. Daar is hij weer, gewapend met een schepnet. "Dat vangt toch veel beter, " zegt hij. Hij gaat aan het werk en....het lukt prima. Dan herinnert Jan zich dat hij ook een schepnet bij zich heeft. Vera trekt intussen haar jack uit en legt dat op de grond. " Als jullie hierop jullie netjes legen, dan kunnen we het straks wel verdelen," zegt ze.
Voordat de eerste lading popcorn op de jas belandt heeft Magda nog een grote plastic zak gevonden. Die legt ze op de jas, nu wordt deze ook niet zo vies. Binnen de kortste keren ligt er een hele berg op de jas en.......het lijkt wel of er geen einde aan komt, de pan loopt nog steeds over en de kinderen moeten ontzettend hard werken om deze popcornovervloed een beetje bij te houden. "Bart," vraagt Peter, "ging dat bij jouw moeder ook zo?" "Nee," zegt Bart, "daar bleef het spul in de pan en we kregen iedere keer een klein beetje." "Dus toch," kreunt Jan, "we hadden het toch met kleine beetjes tegelijk moeten doen. Enfin, dat weten we dan voor de volgende keer." Intussen blijft de popcorn springen en op de jas van Vera ligt een berg van bijna een halve meter. "O, hoe krijgen we dat ooit op," vraagt Magda, die best van popcorn houdt, maar dit lijkt haar toch wel een beetje erg veel. "Hebben we geen zakjes, dan kunnen we wat overblijft bewaren en morgen mee naar school nemen," zegt Peter. "Mijn moeder heeft een rol boterhammenzakjes liggen," zegt Marja, "die wil ik best even gaan halen." Ze holt naar haar fiets en rijdt vlug weg. Als ze tien minuten later terug komt, met zakjes, is de berg weer gegroeid en is de pan nog niet leeg. Marja heeft een grote lepel mee gebracht en begint popcorn in een zakje te doen. Ze doet er een beetje suiker bij en knoopt het zakje dicht. Omdat het geplof een beetje minder begint te worden en de jongens met hun schepnetten het wel bij kunnen houden, komen ook Magda en Vera helpen met zakjes vullen. Dan ineens, een laatste plof en......dan is de pan leeg. Peter draait het gas uit en gaat languit op de grond liggen. Jan "ploft" naast hem, want o, wat zijn ze moe. Popcorn maken is een vermoeiende bezigheid, vooral als je dat op de manier van Bart doet. Sjoerd en Bart zijn druk bezig om zeven bordjes met popcorn te vullen. "Wat wil jij er op, Vera," vraagt Bart. "Ik wil een heel klein beetje suiker, maar dat doe ik er straks zelf wel op," zegt Vera, wijs geworden na het kookadvies van Bart. "Dan doen jullie het allemaal maar zelf," zegt Sjoerd, "dat lijkt me veel handiger." "Zullen we eerst eens wat drinken, want van dit harde werken heb ik een boel dorst gekregen," zegt Jan. Bart klimt de boomhut in, om daar de bekers te halen, want die nemen ze niet meer mee naar huis. Iedereen krijgt een beker limonade en........eet er popcorn bij. Die smaakt best lekker, maar zo lekker om die hele berg op te eten, dat ziet niemand zitten. Als ze genoeg gehad hebben, gaan ze maar weer eens aan het werk. Nu houden de jongens de zakjes op, en de meisjes vullen ze, zo gaat het best vlug. Maar ze zijn bijna een uur bezig voordat alles opgeruimd is. Nu ligt er een berg zakjes popcorn. "Hoe moet dat nu weer," zegt Magda? "Dat is helemaal niet moeilijk," antwoordt Jan, "We stoppen gewoon alles in de kar en dan breng ik morgen de kar mee naar school. Onder de pauze kunnen we dan mooi de boel uitdelen." Samen pakken ze de kar in, die echt tot de rand toe vol zit. Dan ruimen ze de rest van de spullen op en hebben nog een poosje tijd voor een partijtje voetbal. Nu ja, voetbal, het lijkt meer op rugby, want ze zijn steeds de bal kwijt en stoeien en plagen elkaar meer dan dat ze tegen de bal schoppen. Tegen halfzes gaan ze reuze moe, maar zeer tevreden naar huis en verheugen zich op de gezichten van de kinderen op school, morgen onder het speelkwartier. De volgende dag is het een feest, iedereen is erg blij dat Bart niet wist hoe je feitelijk popcorn moet maken. Ook de meester krijgt een zakje en deze belooft de volgende dag met het goede recept te zullen komen, want zijn vrouw kan het heel goed en........dan mogen ze het nog eens doen.  

EVANGELIEVERHAAL:

Hongerigen worden verzadigd.(Lucas 9, 10 - 17.)
Dit is het bekende verhaal van de "wonderbare broodvermenigvuldiging". Hoewel er maar een paar broden en vissen voorradig zijn, blijkt er genoeg te eten te zijn voor iedereen als ze samen delen.

Informatie voor de begeleiding.

Deze wonderbare broodvermenigvuldiging zou plaats gevonden hebben in Karmi'el. Dit plaatsje ligt halverwege Kafarnaüm en Akko. Jezus was waarschijnlijk op weg naar Kafarnaüm. Het zich even terug trekken deed hij meestal op hoge plaatsen: op een heuveltop of op een berghelling. Dit is natuurlijk logisch, want de meeste mensen woonden in de dalen, omdat daar waterbronnen gevonden werden.

Op een bergtop was geen water, dus daar ging je niet wonen....dus was het daar lekker rustig. Het hele landschap van Israël wordt bepaald door heuvel, dal en...bergen op de achtergrond. Ook de woestijnen zijn een compleet heuvellandschap. Bijv. de woestijn van Judea bestaat meer uit rotsen dan uit zand. Omdat dit bruinrode rotsen zijn en het zand dezelfde kleur heeft, zie je niet waar de rots begint en het zand ophoudt. Hier groeit echt niets. Alleen waar water is, groeit iets. Vandaar dat de bezorgdheid van de leerlingen best terecht was.

Het is goed mogelijk om dit wonder te verklaren, misschien hebben veel mensen eten bij zich gehad. Als je op reis ging, en dat was toen meestal lopen, het duurde dus lang, dan trof je toch minstens wat voorzorgsmaatregelen. Ook nu nog tref je deze gewoonte aan in de landen rond de Middellandse zee: wie op reis gaat, neemt een grote hoeveelheid voedsel mee.

Ook nu nog tref je soms de gewoonte aan om, wanneer je ergens gaat zitten picknicken, je eten te delen met wie er toevallig ook zit. (Het wordt wel steeds minder!)

Het gebaar van Jezus kan dus heel goed het startsein zijn geweest om samen te gaan eten en daarbij te delen wat je had. Brood breken is een normaal gebruik, je breekt er de stukken af die je wilt eten, gebruikt het om je bord schoon te dweilen en.....je raapt er stukjes groente en puree mee op. In Israël kennen ze nu het "pita brood," dit is hol (een soort dubbelgevouwen pannekoek); dat maak je open en dan stop je daar van alles in, je gebruikt het brood als een zakje (N.B.! ook frites krijg je in pita-brood!) Om dit alles naar binnen te werken, gebruik je je handen. Er komt geen mes aan te pas. Vandaar dat Mozes ooit de praktische wet heeft uitgevaardigd, dat men voor het eten zijn handen moest wassen!!!!!!!!

Opdrachten, vragen, suggesties.

1. Waarschijnlijk kennen de kinderen dit verhaal nog wel van de Eerste Communie, ga eens na wat ze zich daar van herinneren. Doe dit voordat het evangelieverhaal voorgelezen wordt. Misschien kunnen ze het wel helemaal in hun eigen woorden vertellen.

Het zou goed mogelijk zijn, dat ze na het horen van het verhaal over de "maïs- vermenigvuldiging" zelf deze vergelijking trekken. Stuur ze anders met wat vragen.

2. De situatie van de kinderen bij de boomhut is op verschillende punten vergelijkbaar met de mensen op reis in Israël. (ze moeten drinkwater meenemen, zitten op een afgelegen plaats) misschien kun je nog wat overeenkomsten vinden.
   Er zijn ook heel grote verschillen (vlak bij hun eigen huis, eigenlijk alles bij de hand.)
3. Jezus is echt bezorgd voor mensen, hij is bovendien heel praktisch bezig! Ga met de kinderen eens na wat de eerste behoeften zijn van mensen. Vinden ze dat ze zelf helemaal aan hun trekken komen. Denken ze dat alle mensen op aarde zo aan hun trekken komen? Wie niet? Wat missen die? Wat kunnen wij daar aan doen? (Ontwikkelingshulp .......... wat is dat......wie doet dat......hoe werkt dat?)

   [Haal hierover van te voren informatie bij de bibliotheek, of sluit aan bij een actuele zaak, iemand die de kinderen kennen, die aan ontwikkelingshulp doet. Houdt goed de kranten in de gaten.]

4. Na het popcorn verhaal is het natuurlijk leuk om het met de groep ook eens te gaan proberen. Het is wel aan te bevelen, hiervoor van tevoren de goede methode op te duiken. Misschien dat iemand weet hoe het wel moet, want het schijnt te kunnen zonder dat het spul overal heen vliegt! Deze activiteit duurt maar kort, want het is zo klaar !!!!!!!

Misschien weten de kinderen wel hoe het moet. Bespreek het eerst met hen, voordat je met het goede recept komt.

5. Brood zoals wij het kennen, is zo omdat er gist in zit, het is gerezen. Er bestaat ook brood zonder gist, dit is heel plat en hard. We kennen het eigenlijk allemaal: crackers!!! Dit is in feite gedroogd ongegist brood.

   Laat de kinderen eens nadenken of ze nog meer broodsoorten kennen. Doe hier eventueel iets leuks (lekkers!) mee. (toastjes maken bijv. als je de popcorngeschiedenis niet ziet zitten!)

6. In het evangelieverhaal staat dat er ongeveer vijfduizend man waren, vrouwen en kinderen niet meegerekend.
Dit is een beetje vreemd, alsof alleen mannen geteld (in tel) waren.
In oosterse landen hebben ook nu vrouwen het soms erg moeilijk. Moeten sluiers dragen, zijn onderworpen aan de wil van hun man.

Hoe is dat in ons land? Wat vinden de kinderen hiervan? Maak hier een verkleedpartij van, laat ze voelen hoe het is alleen maar door een spleetje van je sluier te kunnen kijken. De neus en mond worden bedekt door een apart lapje, dat achter het hoofd vastgeknoopt wordt; daaroverheen wordt de andere sluier gevouwen.

Hierbij kan iets over emancipatie verteld worden. Bijv. dat vrouwen nog niet zo lang hetzelfde salaris als een man verdienen. Dat het heel bijzonder was toen de eerste vrouw toegelaten werd als studente aan de universiteit.

(meer informatie hierover bij de bibliotheek, maar ga er met de kinderen niet al te diep op in, want dan loop je de kans in een oeverloze discussie te raken). Nodig eventueel iemand uit die lid is van een "vrouwenraad".

7. Spelletje: Het goede graan er uit pikken.

Benodigdheden: wat graankorrels en wat rijstkorrels. 8 mikadostokjes.

Doe de graan- en rijstkorrels door elkaar op een schoteltje. Geef 4 kinderen, ieder twee stokjes. Geef ze een minuut de tijd om zoveel mogelijk graankorrels op een eigen schoteltje te krijgen. (Ze mogen er niet met hun vingers aankomen. Houd de tijd bij met een secondewijzer of een stopwatch.)