Peter is het er niet helemaal mee eens. In de boomhut staat dit jaar
wel een mooie kerstboom; er staat een stalletje, maar daarin zitten
alleen maar Maria, Jozef en het kindje. Peter vindt dit toch maar een
beetje kaal. Het is morgen "Driekoningen" en dan horen er toch ook drie
van die oude mannen in de stal te staan. Peter heeft het er met Bart al
eens over gehad, maar die vindt de stal zo al prachtig. Voor hem hoeven
er niet nog meer figuren bij. Nu gaat Peter het maar eens bij Jan
proberen, misschien dat hij hem wel zo gek krijgt om een paar
driekoningen voor de stal te maken. Jan bromt eens wat als Peter met
zijn verhaal aankomt. "Laten we er met z'n allen eens over denken,"
zegt Jan, "samen weten we meer, dan alleen." Hiermee is Peter het eens.
Hij stapt op zijn fiets om de anderen op te trommelen. Met z’n zessen
gaan ze naar de boomhut, voor een gewichtige vergadering. De hersentjes
van Bart hebben intussen niet stil gezeten. Hij heeft geen zin, om weer
te gaan knutselen, maar wat moeten ze dan. Dat ze iets moeten....dat is
duidelijk. Als Peter eenmaal iets in zijn hoofd heeft, moet er toch wat
gebeuren. Marja heeft rustig zitten luisteren en ineens, weet zij het:
"Als we geen driekoningen in onze stal kunnen zetten, dan kunnen we er
toch zelf voor gaan spelen," zegt ze. Op dat idee was niemand, ook Bart
niet gekomen. "Maar hoe moet dat dan," zegt Peter," we zijn wel met
drie jongens, maar ook met drie meisjes. We kunnen toch niet als zes
koningen gaan lopen.". "Natuurlijk kan dat niet, suffie," zegt Marja,
"maar we kunnen ons wel verkleden als drie koningen en drie
koninginnen. Op zo'n lange reis namen die koningen hun vrouw toch zeker
ook mee."
Dit is echt een fantastisch idee. Alleen, nu moeten ze nog een ster
hebben, daar kan geen lichtje in, want alle lichtjes van de
lampionnetjes van Sint Maarten, hangen in de kerstboom. "We halen
gewoon een lichtje eruit," zegt Bart. Hij zoekt een paar plastic zakken
op en doet die om zijn handen, want hij weet dat engelenhaar prikt. Hij
zoekt en vindt een lampje waar hij gemakkelijk bij kan. Ziezo, de
verlichting is er, nu de ster nog. "Die kunnen we maken van
vliegerpapier, dat heb ik thuis nog," zegt Jan, "dan strooien we er
flink wat glitter op en dan hebben we een prachtige ster."
Nu worden de rollen verdeeld: Jan en Peter worden Melchior en Balthasar
en Bart wordt Caspar, de zwarte koning. De kinderen spreken af dat als
ze gegeten hebben, bij Jan zullen komen, verkleed en al.
Die avond verschijnt er een pikzwarte, mooi
glimmende Caspar. Hoe Bart dat zo goed zwart heeft gekregen, wil hij
niet zeggen. Magda, die voor de vrouw van Caspar speelt is veel minder
zwart, zij had nog een beetje waterschmink van de Carnaval, maar dat
was eigenlijk niet genoeg. De ster, die Jan gemaakt heeft is
schitterend geworden. Als muziekinstrument heeft Marja een "foekepot"
meegenomen. Dat ding hadden ze thuis nog staan, en hij maakt een reuze
herrie.
Opgewekt gaan ze het dorp in. Bellen aan bij verschillende huizen en
zingen mooie liederen, begeleid op de foekepot. Al gauw hebben ze hun
zakken vol met snoep en appels en is het laat geworden.
Om half negen moesten ze weer thuis zijn. Voldaan, zeer tevreden en een
beetje moe, komen de kinderen weer thuis. De snoep doen ze in een
trommel, die is voor in de boomhut, dan hebben ze daar voorlopig wat te
smikkelen.
De volgende dag, als de kinderen weer naar school moeten, omdat de
kerstvakantie afgelopen is, blijkt waarom Bart zo mooi zwart was. Hij
komt op school met een heel rood gezicht. Hij zit onder de bulten en
het lijkt wel of hij rode ogen van het huilen heeft.
Als de kinderen hem vragen wat er aan de hand is, vertelt hij, dat zijn
moeder gisterenavond heel lang heeft moeten poetsen, voordat hij weer
schoon was. Het mooie zwart ging er bijna niet af. Ze heeft hem met
terpetine schoon moeten maken. Dat prikte verschrikkelijk. "Wat had je
dan in vredesnaam op je snoet gesmeerd," zegt Vera. "Schoenpoets,"
antwoord Bart en kijkt naar de grond. "Ik dacht, als mijn schoenen daar
mooi zwart van worden, wordt mijn gezicht dat ook wel!!!!! Maar dat
ging dus een beetje fout." "Geeft niks," zegt Peter," dit gaat wel weer
over. Heb je geen potje zalf bij je voor je gezicht?" "Jawel," zegt
Bart," maar dan glim ik zo." "Dat kan nooit erger zijn als gisteren
avond," vindt Marja," kom op smeer dat spul erop , of geef maar, dat
doe ik wel." Zo zit er dus die morgen een zeer glimmende Bart in de
klas, maar nu doet het tenminste geen pijn meer.
(Matteus 2, 1-12.)
Waarschijnlijk zijn, wat wij gewoonlijk de drie koningen noemen, drie wijze mannen geweest, die de sterren bestudeerden. Astronomen zouden we nu zeggen.
Alleen had deze sterrenkennis in die tijd een andere bedoeling. Het bestuderen van de sterren werd vooral gebruikt om voorspellingen te doen. Men leidde toekomstige gebeurtenissen af uit de stand van de sterren. Astrologie dus.
Het Horoskoop-trekken was in China bijvoorbeeld al eeuwen lang een gebruikelijk iets.
Ook in geschriften uit het verre oosten is de voorspelling te lezen dat er een bijzonder kind geboren zou worden.
Driekoningen is in ons land niet meer zo’n belangrijk feest. In de landen rond de middellandse zee, daarentegen, is het een veel belangrijker feest dan Kerstmis. Dit is namelijk het feest, waarbij cadeautjes gegeven worden. De driekoningen brengen die mee, net als bij ons Sinterklaas dit doet.
In de oosterse Ritus en de Grieks Orthodoxe Kerk, is het driekoningen feest veel belangrijker dan kerstmis, omdat bij dit feest de komst van Jezus aan alle volken bekend gemaakt wordt.
De drie geschenken symboliseren de kostbaarste zaken die men in die tijd kende. Goud, ook nu nog het metaal, dat de waarde van ons geld bepaalt. Mirre, een soort kostbare balsem. Wierook, de onmisbare luchtverfrisser en deodorant van die tijd.
De ster is waarschijnlijk de komeet Hailey geweest, want een komeet heeft een staart en is maar af en toe te zien.
Het Driekoningenfeest kent een aantal leuke gebruiken, zoals het langs de huizen gaan door verkleedde kinderen.
Wanneer je deze bijeenkomst houdt, vlak voor Driekoningen, zou je met de groep hier iets van kunnen maken. Bepaal op de traditionele manier, wie er koning is,
Hiervoor moet een koek of cake gebakken worden, met daarin verstopt, twee witte en een bruine boon. Wie de witte bonen treffen, worden de blanke koningen. Wie de bruine boon treft, wordt Caspar, de zwarte koning.
Als je een kind zwart wilt schmincken, gebruik daar alleen water schminck voor. (De Tetru in Venray verkoopt de merken Grimas en Kryolan. Hier kunnen alle kinderhuidjes tegen en krijg je geen problemen.)
2. De kinderen gingen vroeger langs de huizen om te zingen en dit werd begeleid met een foekepot. Dit is een leuk instrument om eventjes te maken.
Je neemt een dichte pot (vroeger was dat een keulspotje). Hieroverheen span je een varkensblaas. Door een klein gaatje, midden in de blaas doe je een ronde stok. Door met de stok omhoog en omlaag te gaan, wordt het kenmerkende geluid maakt. De blaas zet je vast onder de rand van de pot, met een stevig touwtje of een dik elastiek.
Varkensblazen van tevoren bij de slager bestellen en goed schoonmaken!!!! De stok moet strak in de blaas zitten. Het gaatje dus echt pas maken als de blaas gespannen is, anders wordt het gat te groot en lukt het niet.
De foekepot werd ook gebruikt met Sint Maarten en Vastenavond (Carnaval).
3. Ook bij dit onderwerp kun je de kinderen kennis laten maken met wierook.(Als je dat niet al eerder bij een ander hoofdstuk hebt gedaan.) In de kerk wordt wierook nog steeds gebruikt. Het wordt in een wierookvat gebrand en ruikt heel sterk. Als je het wilt laten branden, vraag dan hulp aan een koster, want het is best ingewikkeld.
4. Omdat de driekoningen op reis gingen, kun je de kinderen ook een speurtocht laten volgen, langs alle attibuten van het kerstfeest. Laat ze beginnen met het bestuderen van de sterren. Misschien kunnen ze twee, heel bekende sterrenbeelden vinden: De Grote Beer en de Orion.(buiten beginnen dus!)
Via een spoor van sterretjes komen ze bij Koning Herodes (een van de begeleiding!). Die hen vraagt wat de tekenen zijn, die een koning draagt en waaraan je hem herkent. (kroon, scepter, hermelijnen mantel e.d.) .
Weer volgen ze het spoor van de sterretjes, dan komen ze bij een herbergier. Hier moeten ze laten zien dat ze zelf een bed op kunnen maken (of iets anders!). Weer spoor van sterretjes volgen, dan komen ze een herdersjongen tegen. Die vraagt hen, hem te helpen zijn schaapjes te zoeken. (plaatjes van schapen, die verstopt zitten).
Weer spoor van sterretjes, dan komen ze een oude herder tegen, die een hele zware vracht bij zich heeft. Hout voor de mensen in de grot. De kinderen krijgen een bundeltje en moeten dat een stukje verder neerleggen. Uiteindelijk leidt het spoor naar de kerststal, waar samen een liedje gezongen kan worden.
5. In plaats van een speurtocht kun je ook een vossenjacht houden, hierbij worden minder opdrachten uitgevoerd, maar is het de bedoeling dat de kinderen de kerstfiguren vinden, die overal op vreemde plaatsen te vinden zijn.
Hiervoor heb je meer mensen nodig als vos, anders is het saai. Hierbij kan eventueel nog een engel, een kerstman, een pratend schaap, een kameel en een os en een ezel ingezet worden. (Vraag eventueel hulp aan de toneelgroep).
6. Bij het feest van Driekoningen hoort de ster. Je kunt met de kinderen ook sterren gaan maken en deze voorzien van goede wensen. Geef ze de kinderen mee naar huis, zodat ook daar het een beetje Driekoningen wordt.
Maak zelf een paar modelletjes van sterren. Ideeën op dit gebied zijn gemakkelijk te vinden in handenarbeid tijdschriften in de decembermaand, misschien staat daar iets heel nieuws in.
7. Je kunt ook, de kronen van de koningen maken, van papier en dit mooi laten versieren. Deze kun je eventueel symbolisch bij de kribbe in de kerk zetten.